جامعه ما ارزش‌های اخلاقی، دینی و نظام‌های کنترل ارزشی که برایش نقش سیستم ایمنی کالبد اجتماعی را داشته‌اند، به‌تدریج از دست داده است و طبیعتا مثل بدنی که سیستم ایمنی خود را ازدست‌داده خیلی راحت می‌تواند به‌دلیل یک بیماری کوچک تخریب شود یا ضربات سخت بخورد. درواقع ضرباتی که به سیستم اجتماعی ما خورده چندان شدید نبوده است، اما ما سیستم ایمنی‌مان را از دست داده‌ایم. در صدسال اخیر ایران موقعیت بسیار نامطلوبی نداشته است؛ ایران زیر فرآیند استعماری نرفته، زود‌تر از بسیاری از کشور‌ها فرآیند دموکراتیک خود را شروع کرده است و به‌هرحال دوره‌های دموکراتیک کوتاه‌مدت را کمابیش تجربه کرده است و حتی در بد‌ترین دوره‌ها، رگه‌های آزادمنشی در جامعه مدنی وجود داشته است. امکان کار برای روشنفکران، دانشگاهیان و کسانی‌که کار فکری می‌کنند، وجود داشته و از دهه‌ ٣٠ و ٤٠، درآمد کاملا مستمر اقتصادی داشته است. منتها ما دائما فرصت‌سوزی کرده‌ایم. اینکه چرا فرصت‌سوزی اتفاق می‌افتد، در ذات مسائل تاریخی نیست.