ذکر این حدیث مکرر شده است که ما ایرانی‌ها سال‌هاست کتاب نمی‌خوانیم، یا به عبارت درست‌تر، خیلی کم کتاب می‌خوانیم؛ در صحت و سقم این مساله به گمانم دیگر شک و شبهه‌ای وجود ندارد، ما کتاب نمی‌خوانیم و سرانه مطالعه پایینی داریم. چند و چون این کتاب نخوانی ما اما مساله دیگری ست، گرچه واکاوی این چند و چون هم تا امروز بسیار صورت گرفته است، اما بنابر اهمیت مساله و تاثیری که فرهنگِ عمومی مردم می‌گذارد به ضرورت هر ازچندگاهی باید بازبررسی شود و راهکارهای تازه‌ای جست‌وجو کنیم. به صورت کلی، چند مورد را به عنوان دلایل اصلی عدم کتابخوانی ایرانیان ردیف می‌کنند، از جمله مسائل اقتصادی و معیشتی که مردم توان خرید کتاب ندارند و ناشران هم مجبور به افزایش قیمت کتاب‌ها هستند؛ پایین آمدن سطح کیفیت کتاب‌های منتشر شده و از دست دادن جذابیت برای خوانندگان؛ عدم حمایت‌های دولتی از ناشران خصوصی؛ به روز نبودن کتابخانه‌های عمومی که نقش مهمی را در این زمینه می‌توانند ایفا کنند و… به هر صورت، در این صفحه این مساله را با چندی از نویسندگان و مترجمان کتاب در میان گذاشتیم تا نظرشان را در این رابطه بدانیم و راهکارهای پیشنهادی‌شان را بخوانیم. بررسی چنین مساله و موضوع مهمی نیازی به مناسبت خاصی ندارد، هر لحظه و هر وقت باید از درد گفت و در جست‌وجوی درمان بود، اما نمایشگاه بین‌المللی کتاب نزدیک است و باز بحث کتاب و کتابخوانی داغ.
وقتی بخواهیم در باب دلایل از میان رفتن عادتی سخن بگوییم، طبیعتا باید به این پرسش پاسخ دهیم که مگر چنان عادتی بود که از میان برود؟ آری در جامعه ما عادتکی بود، در میان جمعکی! آن عادتک طی زمان ترک شده است! چند روز پیش ارجمندی در محفلی فرهنگی صحبت از قدمت فرهنگی ایران و تعدد حکیمان، ادیبان و شاعرانش می‌کرد و حتی مقایسه‌ای با فرانسه شد که در برابر ده‌ها نویسنده و ادیب و شاعر ما آنها ویکتورهوگو را نشان می‌دهند. البته درباره اهمیت و تعدد شاعران و حکیمان و ادیبان ایرانی در هزاره اخیر تردیدی نیست، اما دیگران نیز بزرگان خود را به جهان عرضه داشته‌اند. تفاوت ما با آنان در این است که در ایران فقط قشر باریک و کم شماری از مردم ما زحمت انتقال این فرهنگ را از نسلی به نسل دیگر بر عهده داشته‌اند و ما، یعنی اکثریتی که «به آن می‌بالیم» معمولا از درونش بی‌خبریم! یعنی به کسانی می‌بالیم که در زمان خودشان آنها را تکفیر و تحقیر کرده‌ایم!
