از برف هم که می گذرد/تاریکی جهان تو را جیغ می کشد/آن زن که تکیه داده بر اکنون/سرد است و باز مسلسل ها/سرگرم قطع حوصله ی عشق/پشتم چه تیر می کشد آن روز(محمد بیابانی)
فهرست: پیکر زن همچون میدان خشونت/ مطالعات فرهنگی درباب خودکشی زنان در جنوب ایران/اسماعیل حسام مقدم گزارشی در خصوص خودکشی و خود سوزی زنان در جنوب ایران/ مهدیه امیری گزارش هامون در باب «خشونت علیه مهاجرین» در گفت و گو با یک جوان افغان مقیم برازجان؛این تلخی هر روزه/ رضا شبانکاره خشونت در برازجان؛ توهم یا واقعیت/ تامل هامون بر خشونت شهری در برازجان/ مهدیه امیری تکرار ابدی رنج/ تاملاتی انتقادی بر فرهنگ “جوانمرگی” در برازجان/ اسماعیل حسام مقدم گفت و گوی هامون با احمد عرب زاده / جوانان و نوجوانان؛ قربانیان خشونت های شهری در برازجان/ مهدیه امیری گفت و گو ی هامون با فریده دهملایی، فعال هنری حوزه کودک/ به نام کودکان، به کام دیگران!/ غلامرضا شبانکاره بوی ماه مهر؛ هدیه ای برای کودکان بود/ گفت و گوی هامون با رضا حسینی مسئول انجمن مجازی دوستداران دشتستان/ مهدیه امیری خانه دوست کجاست؟/ گزارشی از سه گردهمایی فرهنگی برای هنر اقلیت در برازجان/ اسماعیل حسام مقدم گریستن بر مظلومیت خویش/ گفتگوی هامون با قاسم تنگسیرنژاد؛ کارگردان تئاتر رفاه؛ حلقه ای گمشده در مدیریت بهداشت و درمان/ گزارش گفت و گوی هامون در باب بیمارستان شهید گنجی برازجان/ مهدیه امیری شیزوفرنی شهری/ مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ شهری برازجان/ اسماعیل حسام مقدم آسیب شناسی فرهنگ شهری برازجان/ حیدر کاشف برازجان؛ شهر دوچرخه ها/ ایده ای از انجمن هامون ایران برای آینده فرهنگ شهروندی برازجان/ اسماعیل حسام مقدم باران، بر زمین سوخته/ تاملی بر سازمان های مردم نهاد در شهرهای برازجان و بوشهر/ مهدیه امیری سرزمین فراموش شدگان/ تاملاتی درباب استراتژی مدنی در آیین ورزش/ اسماعیل حسام مقدم فرهنگ و درونی سازی ورزش/ مهدیه امیری در نبود رفاه و امنیت روحی و اقتصادی/ تاملی بر وضعیت بیمه شدگان تامین اجتماعی در شهرستان دشتستان/ مهدیه امیری نبود سینما؛ آسیبی جدی در برازجان/مهدیه امیری درنگی بر آسیب های ورزش بانوان در برازجان/ مهدیه امیری
۱
“از برف هم که می گذرد/تاریکی جهان تو را جیغ می کشد/آن زن که تکیه داده بر اکنون/سرد است و باز مسلسل ها/سرگرم قطع حوصله ی عشق/پشتم چه تیر می کشد آن روز…” (محمد بیابانی)
جریان زندگی روزمره، جریانی است که همه کنشگران جهان اجتماعی در آن مشغول به زندگی و فعالیت هستند و فراگیری آن به حدی است که مانند هوا آنها را دربرگرفته است . همین نزدیکی بیش از حد و
۲
مهدیه امیری
زمانی اتفاق می افتد که انسان بر محیط خود کنترل ندارد و یا بنا به دلایلی کنترل بر محیط خود را از دست می دهد و اضطراب و رفتارهای ناسالم او افزایش می یابد. احساس غیر مفید بودن و عدم تعلق به وی دست می دهد و در این لحظه است که شخص برای داشتن آرامش ممکن است دست به رفتارهای ضد اجتماعی بزند. یکی از این رفتارها خودکشی می باشد. مردها بیشتر از زنان خودکشی می کنند، اما علل خودکشی زنان و ویژگی های زنانی که مرگ را انتخاب می کنند جای تامل دارد.
نمونه بارز این مورد را می توان خودسوزی دو زن در برازجان در تاریخ ۱۶ و۱۷ فروردین ماه سال نود و دو دانست. این زنان ۲۶ و۲۷ ساله و متاهل بوده اند. براساس اطلاعات به دست آمده از یک منبع معتبر میزان خودسوزی در بین زنان دشتستانی در سال گذشته ۷ الی ۸ مورد می باشد که متاسفانه در ابتدای سال جدید این میزان نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
به عنوان مثال: به ازدواج درآوردن دختران جوان با مردان مسن، ازدواج محتوم دخترعمو و پسرعمو در برخی نقاط، مردسالاری های تمام عیار در خانواده که زن از کوچک ترین حقوق فردی برخوردار نیست، به ازدواج درآوردن تحمیلی دختران در بعضی مناطق برای پایان دهی به دعواهای طایفه ای که مردان به راه می اندازند و زنان با قربانی کردن خود باید آن نزاع های کور را پایان دهند، از جمله موارد اختلافات خانوادگی است.
دخترانی که در مناطق دورافتاده ایران زندگی می کنند، با تاثیر گرفتن از وسایلی چون رسانه های جمعی و با داشتن تحصیلات در سطوح مختلف و نیز برقراری ارتباط با دیگر شهرها و روستاها، دارای حس آرمانخواهی از سویی و آگاهی به وضعیت خویش هستند و این حس آنان را دچار کشمکش های ذهنی و روانی می کند و بی پاسخ ماندن خواسته های آنان زنان را به درون گرایی، رخوت و واخوردگی می کشاند. تمامی این عوامل می تواند باعث ایجاد یکی از رفتارهای ضد اجتماعی در جامعه شود.»
بر اساس تحقیقات به عمل آمده، خود کشی در بیشتر کشورها سومین عامل مرگ و میر جوانان و نوجوانان ۱۵ تا ۲۴ سال و به طور کلی هشتمین علت فوت در دنیا هست. بنا بر آمار بهزیستی، خودسوزی با فراوانی ٣۰ درصد کل خودکشی ها – پس از حلق آویز کردن – در رتبه دوم انواع خودکشی منجر به مرگ در ایران قرار دارد.
همچنین افسردگی در مناطق جنونی نسبت به دیگر مناطق کشور شایع تر می باشد. در این مناطق امید به زندگی و نشاط بدلیل سطح فرهنگ پایین، وضعیت بد اقتصادی، پرخاشگری و عدم گفتمان در بین افراد در سطح بسیار پایین می باشد.
داشتن افسردگی در افراد باعث بروز رفتارهای نامتعادل می شود که از جمله می توان به افزایش خودسوزی در بین افراد خصوصا زنان اشاره کرد.
قوانین نابرابر و تبعیض حقوقی همواره از منابع ایجاد نارضایتی و در نهایت خودسوزی و خودکشی زنان است. علاوه بر مورد فوق، نامساعد بودن شرایط زندگی بعضی از خانواده ها و حساسیت و سخت گیری بیش از حد والدین به دخترانشان، ازدواج های اجباری ، افسردگی ، زاد و ولد بی رویه ، حاملگی ناخواسته ، فقر ، مسئله ی سرپرستی کودکان (حضانت)، اعتیاد و بیکاری شوهر، ضرب و شتم زنان توسط شوهرانشان، چند همسری، اختلافات خانوادگی، پایین بودن سطح فرهنگ، مسائل ناموسی، توزیع نامتعادل امکانات بین مرد و زن، عدم آگاهی زنان به حقوق حقه ی خویش، نبود حمایت های اجتماعی و قانونی از عللی است که امید به زندگی زنان را کاهش می دهد.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده توسط اسنا، به جرات می توان گفت خودکشی در بین زنان متاهل نسبت به دختران مجرد بسیار شایع تر می باشد.
موسی ملک محمودی، یکی از پژوهشگران طرح پژوهشی بررسی جامعه شناختی زنان می گوید: «۴۴ درصد زنانی که اقدام به خود کشی می کنند خانه دار هستند.»
همچنین خودکشی در میان زنان متاهل بیشتر به دلیل آزار و اذیت از جانب همسران شان بوده است. آزار همسر به ویژه برای زنانی که در سنین پایین ازدواج می کنند سبب افسردگی می شود و می تواند عامل مهمی در ایجاد انگیزه خودکشی باشد.
دلایل خودکشی و بالطبع رواج خودسوزی در بین زنان می تواند هر یک از دلایل مطرح شده در بالا باشد اما اینجا این سوال مطرح می شود که، مراکزی که با افراد جامعه خصوصا زنان سروکار دارند برای رفع این مشکل تا کنون چه اقدام یا اقداماتی کرده اند؟ و آیااین اقدامات خود را بطور گسترده اطلاع رسانی کرده اند تا جامعه با این بحران آشنا شود و بیاموزد که رفتارهای خود را تحت کنترل در آورد؟
۳
گزارش هامون در باب «خشونت علیه مهاجرین» در گفت و گو با یک جوان افغان مقیم برازجان
رضا شبانکاره
(متن «گزارش- گفت و گو» تلخیص شده است.)
روزانه آمارهای زیادی در خصوص انواع خشونت ها در سایت های خبری و روزنامه ها به چاپ می رسد و خبرهایی در این خصوص ارائه می شود. متاسفانه خشونت در جامعه ی کنونی ما به کلمه ای تکراری و روزمره تبدیل شده است. خشونت های خانگی علیه زنان و کودکان، خشونت های رفتاری، خشونت های شهری، خشونت های محیطی، خشونت های مهاجرین،و…. از انواع خشونت می باشد که متاسفانه آمار بعضی از این گونه های مطرح شده رو به افزایش می باشد.
چرا خشونت؟
توهم یا واقعیت
چه باید کرد؟
۵
خبرها به شدت کوتاه، تلخ و گزنده هستند. خبرهایی که از ورزش می آید. خبرهای تلخی که از بیماران خاص می آید. خبرهایی که از سطح خیابان ها و موتورسوارها می آید. خبرهایی که از درگیری ها در فضاهای عمومی شهر در برازجان می آید. همگی یک وجه اشتراک دارند. اینکه آنچه که تکرار می شود؛ همانا جوانمرگی و مرگ جوانان شهر هست. چه شده است که درون این هزارتوی تلخ گرفتار آمده ایم؟
۶
گفت و گوی هامون با احمد عرب زاده
احمد عرب زاده مسئول مرکز مشاوره و خدمات روان شناختی “آفتاب آرامش دشتستان” می باشد. وی دانشجوی دکتری مشاوره است و در حال حاضر مشغول به تدریس در دانشگاه های علمی کاربردی،هلال احمر و پیام نور استان بوشهر و مشاور و همکار نهادهای بهزیستی، کمیته امداد، بنیاد شهید و اداره زندان برازجان می باشد. “مهدیه امیری” در خصوص خشونت شهری در برازجان گفت و گویی با وی انجام دادهکه در ادامه می خوانید:
مجسمه های شهر به مثابه نخبه گان شهر
۱- آثار خلاقانه ی هنرهای تجسمی چه تاثیری در پرورش ذائقه هنری شهروند برای درک بصری و همچنین بر منش زیست شهری ایشان در باب مقوله هایی چون عدم خشونت ، صلح و دوستی و … می تواند داشته باشد؟
نمادها و نشانه های شهری ، نشان دهنده فرهنگ و تاریخ هر منطقه
۳- یکی از مسائلی که باید در طراحی و ساخت نماد های شهری در جنوب مد نظر قرار داد نوع رنگ گزینی ان است.چرا که این شهر ها بیشتر ماه های سال در معرض افتاب سوزان و باد های گرم قرار دارند و به طبع طبیعتی خشن و خشک دارند و لازم است که رنگ ها طوری انتخاب شوند که بهتر بتوانند حس آرام بخشی و شادی را به بیننده انتقال دهد و این نقیضه کم بودن رنگ در طبیعت را جبران کند.
فضای شهری یک نمایشگاه بزرگ است
۱- امروزه تعریف ها خیلی متفاوت تر از گذشته هستند . تعریف نماد و سمبل نیز از این قاعده مستثنا نبوده است . به نظر بنده فقط یک فرم یا تندیس در میان یک میدان نمی تواند نماد یا سمبل باشد . یک ساختمان نیز می تواند این نقش را بازی کند . به نظر من یک معماری نیز می تواند انتقال دهنده همان پیام و خصوصیت ها باشد . در واقع خود واژه مجسمه از تجسم می آید . تجسم کردن هرچیزی که از تجسم نشات می گیرد می تواند تاثیر خود را بگذارد . اگر از این دید به این مسئله نگاه شود خواهید دید مسائلی که اصلا دیده نمی شد از اهمیت خاصی برخوردار خواهند شد . مسئولین شهری باید این مسئله را مدنظر داشته باشند که یک سازه عمرانی شهری نیز می تواند یک مجسمه باشد . این فهم و دانش باید با خود حس مسئولیت بیشتری به همراه داشته باشد . متاسفانه وضع ظاهری و درونی محیط زندگی ما اصلا قابل قبول نیست . هنرمندان – که شامل دست اندر کاران امر شهری هستند – می بایست با خلق آثار خود بستری برای رشد و بلوغ جامعه به وجود بیاورند . این قشر همچون جامعه شناسان باید شناخت عمیقی از محیط زندگی خود داشته باشند و درک بالاتری از مردم و فرهنگ خود داشته باشند . هنری که نتواند با جامعه ارتباط برقرار کند و راحت هضم شود و به واسطه ی یک منتقد ، یک تحلیل گر با جامعه اش سخن بگوید دیگر هنر نیست . هنر خود یک زبان است که نیازی به مترجم ندارد و باید با درون انسان ها ارتباط برقرار کند و متاسفانه بیشتر آثار موجود در شهر گنگ بوده و تصویر مناسبی را انعکاس نمی دهند . هنر یک مقوله ی شخصی و درونی نیست . چرا خالقان اثر هنری نسبت به پیرامون خود احساس مسئولیت کنند ؟
۷
اشاره:
هامون: با توجه به روز جهانی کودک، برنامه های شما در شهر برازجان با چه اهدافی برگزار شد؟
هامون: برنامه های شما، شامل چه برنامه هایی بود و به چه نحو برگزار شد؟
۸
بوی ماه مهر؛ هدیه ای برای کودکان بود
در روز جهانی کودک مراسمی با عنوان “بوی ماه مهر” در سالن تسنیم برازجان برگزار شد. این مراسم که توسط انجمن مجازی “دوستداران دشتستان” برپا شده بود با اجرای کودکان در بخش های مختلف همراه گشت. در پایان مراسم به کودکان بی بضاعت هدایایی اهدا شد. رضا حسینی مسئول انجمن مجازی دوستداران دشتستان می باشد. وی مقیم آلمان و یکی از اعضای جامعه مدنی کنشگران برازجان است. برای آشنایی بیشتر با اهداف این انجمن و انگیزه ی برپایی این مراسم گفت و گویی با رضا حسینی صورت پذیرفته که در ادامه می آید:
۸
خانه دوست کجاست؟
اشاره: گزارشی که در ادامه می آید، روایتی از تجربه زیسته نویسنده در روزهای میانی مهرماه هست که با موسیقی و کودکان عجین شده بود. گزارشی مردم نگارانه از آنچه که نویسنده در مشاهده مشارکتی که از این فضاها در شهر برازجان داشته، به تحریر درآمده است.
یادداشتها:
۹
اشاره: قاسم تنگسیرنژاد؛ کارگردان تئاتر و لیسانس حقوق هست. کارگردانی که تئاتر را با قرائتی کلاسیک و روایی دنبال می کند و همواره تلاش نموده که نگرشی جشنواره ای به هنر نداشته باشد. ازهمین رو نیز تئاتری را در طول چندین ماه تمرین، می خواهد بر روی صحنه ببرد. صحنه تئاتری که درهیچ جشنواره ای مهیا نیامده است بلکه با حضور تماشاگرانش صورتبندی شده است. نمایش “انگشتری ژنرال ماسیاس” نوشته ژوزفینا نیگلی درباره روایتی از انقلاب مکزیک هست که گروه تئاتری گلبانگ به کارگردانی قاسم تنگسیرنژاد و با بازی ساناز بهارسالار، علیرضا بحرینی زاده، نوید کریمی، سودابه صولتی و محسن دوراهکی بر روی صحنه خواهد رفت. این نمایش از تاریخ ۷ تا ۱۰ آبان ۹۲ در تالار فرهنگ برازجان اجرا خواهد شد. قاسم تنگسیرنژاد همچنین یکی از اعضای “جامعه کنشگران مدنی برازجان” نیز می باشد. ایشان چندین نمایش را به روی صحنه برده که واپسین آنها؛ “لبخند باشکوه آقای گیل” نوشته اکبر رادی بود.
۱۰
یک: شهر و نظم ارگانیک: زندگی شهری و شهرنشینی از اواسط قرن نوزدهم سرشت کاملن متفاوتی به خود گرفت؛ چنان که رشد و شتاب سریع تفکر مدرن در خاستگاه های اشان، مدیون این نظم ارگانیک و همبسته بین معماری، روابط اجتماعی، مسکن، اشتغال، اوقات فراغت و دیگر کنش های درون شهری بوده است. امیل دورکیم؛ جامعه شناس فرانسوی معتقد است که« شهرنشینی در دوران مدرن حرکت از همبستگی ماشین واره (مکانیکی) به همبستگی اندام واره (ارگانیکی) است که پیامد تقسیم کار فرایندی است که در واقع کلید جامعه شناختی زندگی مدرن به شمار می رود. » (نوذری، ۷۷، ۶۶) در کنار این زایش جدید زندگی، شاهد تبلور اندیشه های اومانیستی- انسان گرایی- دنیاگرایی، سکولار شدن، بروکراسی و آداب شهرنشینی نیز بوده ایم که به شهر وجهه ای کاملن متفاوت از روستا می بخشد. در شهر، سوژه یا انسان از طبیعت یا ابژه جدا شده و زندگی مصنوعی ای را دنبال می کند. زندگی ای که همراه با تصاویر و ایماژهای گونه گون و متکثری ست که باعث ایجاد ذهنیت و عقلانیت جدیدی می گردد، ذهنیتی که از مقولاتی عینی و تجسد یافته، شمایل یافته و عقلانیتی که بر مبنای محیطی سرشار از ماجرا، قدرت، هژمونی، شادی، تصاویر، رشد و دگرگونی لحظه ای انعکاس می یابد.
دو: شهر در ایران: شهرنشینی در ایران همچون تمام کنش های مدرن، به دلیل حضور مسلط روح سنت زده ی بر ایرانیان، شاهد زایش فرزندی ناقص الخلقه و نامتوازن هست. ایرانیان به دلیل بحران متوالی طبیعی داخلی؛ چون خشکسالی و استبداد های دراز عمر و خارجی؛ چون هجوم و یورش های پیاپی مهاجمان بیگانه، اساسن در سپهر زیستی ای از هم گسیخته و فروپاشیده می زید، این هویت قومی و ملی هزارتکه و آش و لاش، بی شک در برخورد با دنیایی از مفاهیم جدید و مدرن، دچار نارسایی ها و سردرگمی هایی می شود که می توان این نارسایی ها را در چگونگی کیفیت شهر نشینی مردم ایران مشاهده نمود.
سه: برازجان و شهر: برازجان؛ مکانی جغرافیایی و تاریخی ست که در استان بوشهر در جنوب ایران قرار دارد و از دیرباز به مانند شهری درمیانه راه ها محسوب می شده است. شهری که همواره به مثابه نامکانی بوده که صرفن برای اقامت موقت مورد استفاده قرار می گرفته و وجود کاروانسرایی که در دوران جدید تبدیل به زندان شد، خود نشانی از نامکان بودنش دارد. برازجان؛ شهری ست که تاریخش برآن سنگینی می کند است. برازجان؛ روستایی بزرگ که در دام توهم شهربودگی افتاده است. این مکان که مختصات نسبی جامعه بسته را دارا می باشد، در درون خود نیروی دافعه ای را باز تولید کرده است که همواره تبدیل به دلیل و برهانی برای برگشت به موقعیت سنتی و استبداد زده ی پیشین خود شده است( فرار مغزها و…) برای اثبات شهر نبودگی برازجان به مثابه ی یک جامعه هژمونیک و آش شله قلمکار، در ادامه به برشمردن حوزه های خاص فرهنگی در برازجان می پردازم که به گونه ای حاصل تجربه زیسته نویسنده در مواجهه ای بیست ساله می باشد و در این نگرش از روش شناسی زیر برخوردار می شوم.
الف- بهداشت و محیط زیست: شیوع بیماری ها به طور مقطعی و موقتی در یک مکان، حاصل مهیا بودگی فضای زیستی آن می باشد که به یکباره شاهد بیماری خیل عظیمی از افراد می باشیم(همانند شیوع بیماری های طاعون، وبا و … در زمان های بسیار دور). فضا به دلیل در حال ساخت بودن – چه بسا نظریه “جامعه کوتاه مدت و کلنگی”؛ محمدعلی همایون کاتوزیان را به یاد آورد- ، مجاورت با آب های روان در کوچه ها، گل و خاک و سنگ و هوای مرطوب همگی شرایطی را مهیا می کنند که ویروس ها و میکروب ها رشدیافته و بیماری همگانی را موجب شوند. محله های قدیمی، کوچه های خاکی مملو از آشغال، نبود درک پاکیزگی از محل زندگی و تصنعی بودن رفتارهای بهداشتی، متن زندگی برازجان را پر از حاشیه های اپیدمیک تهاجمی و بیمارگونه کرده است. محیط زیست زندگی شهری در برازجان نیز مملو از صداها، صحنه ها ، تصاویر و … نامتوازن است، عدم وجود هارمونی بین ساختمان ها، رنگ ها، جنس آن ها ما را با فضایی کایوس وار(هرج و مرج) از شهر مواجه کرده است.
ب- دانشگاه: توهم توسعه یافتگی در حضور ساختن دانشگاه در شهرها و شهرستانها، تمام کشورهای در حال توسعه را فرا گرفته است. در برازجان شاهد راه اندازی دانشگاه هایی هستیم که چون موجودی متعین، ضرورت حضور آن را درک نمی کنیم، که فقط راه اندازی خود را بدون پیش نیازهای ضروری متصور هستند. آیا نشر و تولید دانش، آنقدر در برازجان فربه بوده که نیاز به احداث و راه اندازی دانشگاه برای کانالیزه شدن آن به وجود آمده باشد؟ حال بعد از راه اندازی آن، چه چالشی حل شده و یا گسل فکری ای پر شده است؟ و یا حتی با ایجاد دانشگاه، ما شاهد زایش گسل در دانش و دانایی امان شده ایم؟ آیا دانشگاه ما را به جهل و نادانی امان اشارت می دهد و یا توهم دانایی و توسعه یافتگی به جای آن تبلور یافته که این از کارکرد مکانیکی دانشگاه در نامکانهایی حکایت می کند که دچار شیزوفرنی معنایی شده و صرفن کالبد دانشگاه حضور دارد و هرآنچه که درونش ریخته اند چیزی جز نقیض ساخت اینچنین فضاهایی نیست.
جیم- کتابفروشی: یکی از معیارهای رشد فکری و فرهنگی هرجامعه شهری ای، میزان حضور فعال و مؤثر کتابفروشی ها و مطبوعه فروشی ها در عرصه عمومی آن می باشد. برازجان آیا کتابفروشی ای با کارکرد انتقال مفاهیم عمیق شهروندی و کاربرد در حوزه های فردی و روابط اجتماعی و نه کتب آموزشی ـ کنکور یا مطبوعه زرد (که تلویزیون کارکردی وسیع تر از این ها دارد!)در خود دارد؟ و یا حتی توانسته است در دوره ای طولانی تداوم حیات داشته باشد؟ کتابفروشی های متفاوت با کارکرد مدرن، یک یک تعطیل شدند یا ورشکسته شدند و امروز هیچ کتابفروشی متفاوتی جز همین نوشت افزار فروشی ها در این شهر وجود ندارد و جالب اینکه در غیاب آن کتابفروشی های متفاوت، مغازه های نوشت افزار فروشی و کتب کنکور، خود را کتابفروشی نامیده اند و همین درون خود شیزوفرنی معنایی ای را صورتبندی کرده که تفکر را به تعطیلات (به زعم داریوش شایگان) فرستاده است.
دال- سینما: داستان سینما در برازجان از فرط تراژیک شدن، وجهی فکاهی(به زعم کارل مارکس) یافته است. برازجان؛ جایی که از شبه مدرن بودگی دهه های چهل و پنجاه شمسی به مکانی مشوش و ناموزون دهه های هفتاد و هشتاد تقلیل یافته است. سال های دور ( ۱۳۴۵) در برازجان شاهد راه اندازی سینما و اکران فیلم های مختلفی بودیم اما این مفهوم و کنش مدرن، عمرکوتاهی داشت. برازجان مکانی برای تداوم حضور این ابزار و ایماژهای مدرن نبود و نیست. ادعای شهربودگی در نبود حتی یک سالن سینما اندکی کمیک و به مقدار زیاد هجو آمیز به نظر می آید. سالن های سینما و تئاتر یک یک، مخروبه شدند و این به گمانم سرانجام ایده های مدرنی ست که در فضاهایی می خواهد ببالد که درهم بودگی و مشوش بودگی فضای شهری، همه چیز را جوانمرگ می کند. فضای شیزوفرنی که خودش نیاز به امر مدرنی چون سینما را ایجاد می کند اما مجددن خودش با دست های خود آن را سرکوب و جوانمرگ می کند.
ها- تشکل های غیردولتی: گویا درین نوشتار انتقادی، توقعات و انتظارات عقلایی را باید بسط می دادم اما این تشکل های غیر دولتی ـ غیرانتفاعی به دلیل حضورشان درین فضا -برازجان- مرا واداشت که حتی نشانه های مدرن ترین و متأخرترین اتفاق در حوزه عمومی/ شهری کشور را در برازجان نیز باز جویم. تشکل های غیردولتی نیز مانند سینما و ابزارهای دیگر در برازجان بدون درک ضرورت های شان روئید، اندکی شکوفه داد و سپس پژمرد و به محاق رفت. بی شک هنگامی که نقش و مسؤولیت اجتماعی یک کنش و نهاد در شهر شدگی جایی تعریف نشده باشد، این محاق قابل توجیه خواهد بود.
واو- سرمایه اجتماعی: «شبکه ی اعتماد» بین افراد به طور خرد و بین گروه ها به طور کلان، ایجاد کننده ی سرمایه اجتماعی می باشد به دیگر سخن، اگر در تعامل های اجتماعی با هم در ارتباط هایی برقرار کنیم و پاسخ های مورد انتظارمان را دریافت کنیم و نسبت به هم خوش بین شویم. ذخیره اجتماعی شکل می گیرد و وقتی این ذخیره ها را با هم مبادله کنیم، سرمایه اجتماعی پدیدار می شود سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از ضرورت های رشد شهر و تصور شهروندی در جوامع مدرن است.(رنانی، ۸۶، ۵۵) پرسشی که پیش می آید این است که ادعای شهربودگی برازجان در کدام شبکه ی اعتماد اجتماعی معنا می یابد؟! آیا این سرمایه اجتماعی به صورت ارگانیک در شهر جاری می باشد؟
ز- تورم حباب جمعیتی و گستردگی: توهم توسعه یافتگی در جوامع مختلف به مهاجرت افراد از روستاها به شهرها کمک می کند و در عدم افزایش منابع تولیدی در شهر و حتی کاهش منابع تولیدی در روستاها، شاهد افزایش در میزان در خواست و تقاضاهای پاسخ نیافته مصرفی می شویم، و از طرف دیگر تورم وسعت و گستردگی درین جوامع به طور کاملن بدوی و غیر ارگانیک، شاهد ایجاد گونه ای از معماری، پوشش افراد، نام آنها و کنش ارتباطی بین آنها می شود که به طور کمیک و طنزآمیزی غیر قابل تحمل است، نامتوازن بودگی و عدم همبسته بودن این ایماژها، تصاویر، عناوین و مکان ها؛ برازجان را در وضعیت فروپاشیدگی شهری قرار داده است.
۱۳
آسیب شناسی فرهنگ شهری برازجان
۱۴-عدم ریشه دار بودن دانشگاه ها و نبود جو دانشجویی-علمی در شهر،نبود گفتمان دانشجویی که خود سرشار از نشاط اجتماعی و روحیه تغییر و نوشدن است تقریبا دراین شهر وجود ندارد.
اینها بخشی از عوامل آسیب های فرهنگی هستند که به طور روزمره با آنها مواجه ایم،حال آنچه پس از هر آسیب شناسی بایست بدان پرداخت،ارائه راهکارهایی عملی و قابل اجراست که به نظر میرسد طرح آنها بتواند در رفع بسیاری از نابهنجاریهای مدنی و توسعه فرهنگی ایفای نقش نماید.
انجمن هامون ایران: سال هاست که درباره فرهنگ موتوری و مصیبت هایی که برای شهروندان برازجانی به وجود می آورد، مطالب مختلفی نوشته و تحلیل هایی متعدد ارائه می شود. انجمن هامون ایران در راستای شکل بخشیدن به فرهنگ شهروندی پویا و خلاق تر، به همه شهروندان برازجانی پیشنهاد می دهد که دوچرخه سواری را به درون فرهنگ شهروندی خود وارد نمایند و به مسئولین پیشنهاد می دهد که برای حمایت از این حرکت خلاقانه، هم مکان هایی برای کرایه دادن دوچرخه در شهر تعبیه نمایند و هم خط ویژه دوچرخه سواران را در خیابان های شهر به وجود آورند. برای نقطه آغاز و استارت این برنامه ریزی شهری، انجمن هامون ایران برای جمعه همین هفته (مورخه ۲۳ خردادماه ۹۳) همایش بزرگ دوچرخه سواری را در شهر برازجان برگزار خواهد نمود. از همه شهروندان و مسئولین درخواست داریم که از این حرکت مدنی و شهروندی حمایت نمایند و نقطه شروعی برای ایجاد طرح “برازجان؛ شهر دوچرخه ها” در آینده شهر باشند.
آیین ورزش در درون خود محل تلاقی چندین حوزه از زندگی مردم بوده؛ از سویی با میل خودشکوفایی ورزشکار در ارتباط هست، از سوی دیگر با سلامت تن و جسم فرد گره خورده و در نهایت با حوزه مدیریت و برنامه ریزی زمان هر شخصی ارتباط دارد. علاوه بر این ها می توان به پیامدهای اجتماعی آیین ورزش نیز توجه نمود که باعث انسجام اجتماعی و نشاط فرهنگی می شود. با این همه با ورود به فرهنگ جهانی، ارتباط بی واسطه ای نیز با امر سیاست و اقتصاد پیدا کرده و علاوه بر سرگرمی و سلامت، وجه صنعتی شدن نیز یافته است. در جهانی که جهان بازنمایی رسانه ای نیز هست، ورزش به مثابه فرصتی برای ایجاد زیبایی و هنر هم درنظر گرفته شده است. این همه درهم تنیده شدن حوزه های مختلف زندگی انسان با امر ورزش در جهان معاصر نشان می دهد که ورزش به آیین جدیدی در جهان رسانه ای جدید مبدل شده است. ازهمین رو دیگر نمی توان با همان تعریف پیشین به سراغ جهان ورزش رفت بلکه در نخستین اقدامی که برنامه ریزان فرهنگی باید در عرصه ورزش انجام دهند، توجه به این نکته هست که باید نگرش شان و تعریفی که از جهان ورزش دارند را با مقتضیات جدید مطابقت دهند. به نظر می رسد که در جریان تفکری غالب در شهرستان دشتستان (به عنوان مثال) هم چنان سیاستگذاران ورزشی با تعریفی از ورزش همدل هستند که دوره اش سالهاست که گذشته؛ اما هنوز به حیات خود در کالبد ورزش شهرستان ادامه داده است. نویسنده به عنوان یکی از اعضای هیئت موسس انجمن هامون ایران به عنوان تشکلی مردم نهاد که رسته تخصصی خویش را در حوزه حقوق شهروندی انتخاب نموده از همه سیاستگذاران در حوزه ورزش درخواست دارد که با تغییر در چشم انداز و دیدگاه خویش به درک ضرورت های جدید در حوزه ورزش نائل آیند. این ضرورت آن چنان با آینده سلامت شهروندان و تداوم انسجام اجتماعی بین شهروندان عجین شده که به زعم من ورزش را به امری استراتژیک و راهبردی برای توسعه کشور مبدل خواهد نمود.
۱۷
۱۸
یک. برطبق شنیده های بدست آمده در شهرستان دشتستان حدود بیست وپنج هزار نفر، بیمه شده ی تامین اجتماعی می باشند. در این شهرستان برای این تعداد بیمه شده تنها یک درمانگاه و یک بیمارستان تک تخصصی زنان و زایمان در نظر گرفته شده که این امر، موجب نارضایتی شدید بیمه شدگان قرار گرفته است. یکی از بیمه شدگان تامین اجتماعی که به دلیل بیماری مزمن؛ ارتباط زیادی با نهادهای مرتبط با تامین اجتماعی دارد، در خصوص کمبود ارایه خدمات دهی این سازمان گفت: “تامین اجتماعی در کنار وزارت نفت، یکی از نهادهای پردرآمد و پولدار دولتی است؛ اما آن طور که می بینیم با توجه به وضعیت درآمدی مستقل خود و تعداد افرادی که حق البیمه به طور ماهیانه پرداخت می کنند، خدماتی به بیمه شدگان خود ارایه نمی دهد. در شهرستان دشتستان به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری خدمات تامین اجتماعی بسیار بسیار ناچیز است. شهرستانی با این بزرگی و داشتن چندین بخش، شهر و روستا و به عنوان بزرگترین شهرستان استان بوشهر، مردمانش شایسته ی چنین رفتاری از سوی تامین اجتماعی نیستند. دشتستان از لحاظ تامین اجتماعی تنها به یک درمانگاه ( کلینیک امام موسا کاظم) و یک بیمارستان مهر (زنان و زایمان) مجهز است.”
ده. یکی از اصول تامین اجتماعی سهیم بودن جامعه در درآمدهای عمومی می باشد تا اندازه ای که عدالت اجتماعی بین افراد جامعه برقرار شود. بیمه های تامین اجتماعی شامل مجموعه ای از اقدامات می باشد که جهت حفاظت از شهروندان در نظر گرفته شده است. یکی از حوزه های حفاظتی از حق شهروندان در زمینه سلامت می باشد که گاهی این حوزه با مشکلات زیادی روبرو می باشد و جهت برآورده شدن نیازهای شهروندان و بیمه شدگان کارآیی لازم را ندارد. به طور مثال بیمارستان تک تخصصی زنان و زایمان برازجان که مراجعه کننده ی بسیار زیادی دارد دارای امکانات تخصصی نیست. این بیمارستان بر اساس ظرفیت ده سال گذشته طراحی شده و در حال حاضر نیاز مراجعه کنندگان را برطرف نمی سازد. بر اساس گفت و گوهایی که با تعدادی از مراجعه کنندگان این بیمارستان شد آنها معتقد بودند که فضای ساختمان و تعداد پرسنل و پرستاران جوابگوی تعداد بیماران نیست.
امروزه رفتن به سینما به امری بسیار عادی تبدیل شده و افراد به صورت انفرادی، خانوادگی و یا دوستانه برای پر کردن بخشی از زندگی خود به سینما می روند. سینما؛ مکانی که برای تفریح سالم جامعه در کنار دیگر مکان های تفریحی در نظر گرفته شده است. ولی متاسفانه در شهر برازجان به دلیل نبود سینما این نوع تفریح و پر کردن اوقات فراغت به دور از ذهن پنداشته می شود. شهر برازجان با جمعیتی بالغ بر صدو بیست هزار نفر؛ متاسفانه فاقد سینما می باشد. این در حالی است که سینما یکی از مواردی است که در آن به مقوله ی فرهنگ بسار تاکید دارد و اندیشه ها و افکار مردم به سوی دستاوردهای هنری بر روی پرده سینما سوق داده می شود و این امر سبب رشد فرهنگ در جامعه می گردد. داریوش غریب زاده؛ مستندساز بوشهری در خصوص نبود سینما در برازجان می گوید:” من نمی توانم تصور کنم شهری وجود داشته باشد و در آن سینمایی نباشد. اصلن برای من قابل تصور نیست! باید توجه داشت که هر جا که یک جامعه را از یک اتفاق فرهنگی محروم کنیم در قبال آن باید منتظر آن باشیم که آن جامعه به نوعی دچار آسیب شود. اگر ما سینما درست نکنیم باید زندان درست کنیم، باید کانون اصلاح و تربیت درست کنیم و باید پلیس را گسترش دهیم. اگر کتابخانه احداث نکنیم باید به جای آن ساختمان هایی برای جلوگیری از آسیب های اجتماعی احداث کنیم و این یک امر بدیهی است البته هم از لحاظ فرهنگی و هم آموزشی و هم مسایل اقتصادی. واقعن برای من تاسف بار است که برازجان با این پیشینه تاریخی و فرهنگی در حال حاضر سینما نداشته باشد. برای من عجیب هست.”
بعد از تعطیلی سینما تربیت، برازجان دیگر سالن سینمایی که در آن به پخش فیلم بپردازد را در کارنامه خود ندید. هرچند که تعدادی سینما سه بعدی و پنج بعدی توسط بخش خصوصی در برازجان راه اندازی گردیده اما، این سالن ها صرفن جهت هیجان می باشد و کارکردی که سینما دارد را نمی توان از آنها انتظار داشت. به تازگی در دولت جدید، زمزمه هایی دال بر تاسیس سینما در برازجان به گوش رسیده و قرار بر آن است که سومین سینمای برازجان شروع به کار کند.
درنگی بر آسیب های ورزش بانوان در برازجان
