صفر: اشاره
اسماعیل حسام مقدم: این یادداشت نیز با همه پرسش های همیشگی ِ واسازننده آغاز می شود: واقعا چرا این همه نوعی خاص از تاریخیت را تکرار می کنیم؟ آیا هیچ هویت یا جنسیت یاگروه یا قوم متفاوت دیگری نبود که به آن ها هم پرداخته شود؟ این تکرار در چه نوعترس و یا مناسباتی صورت بندی می شود؟ خیلی جالب است. که با تقلیل گرایی خاصی کهمخصوص تاریخ نگاری / سازی های مردانه، پدرسالارانه و استبدادی است، در جاهای کوچکی چون بوشهر (البته به مثابه ی مصداق محسوب می شود)، همواره کوشش شده تا تاریخ باعناوین، پیشوندها و پسوندهایی مردانه (مثلا حاجی، میرزا، خان، جوانمرد، جنگاور،شاعر مرد،…) عجین باشد. این همزاد بودگی همواره خود را با هویت مقتدر و نمادینپدر در دوره های مختلف تکرار کرده و تسلط خود را بر اذهان، باز تولید کرده است. البته این بازتولید هژمونی تاریخیت مردانه با تقلیل گرایی و ساده انگاری تاریخدوستان همراه می شود که در گونه ی خود نوعی ارتباط هنجارین با قدرت نیز برقرار میکند. این بازتولید و تکرار، کاملا در تلاش برای آفرینش اسطوره های ذهنی ـ جمعی ایهستند تا بتوانند با سازوکارهای روانی اش، نظم مردانه ی خاصی را بر زندگی روزمره یمردم، حاکم کنند. (مثلا کُهن الگو و اسطوره ی جمعی «موتور/ موتور سواری» در مکانهایی چون دشتستان، به نوعی، خود، زاده و نمایاننده ی همین حاکمیتِ نگاه و منظرمردانه به مناسبات فرهنگیمی باشد.) در این اسطوره سازی های، مناسبات قدرت ـتاریخ سازی مردانه، در پی «جبران مافات» نقص ها و کمبودهایی ست که در هستی شناسیخود می یابند. این ارتباط وثیق بین قدرت/ تاریخ/ حقیقت به زعم میشل فوکو، با تکرارگزاره های مردانه ی قدرت، از مناسبات بازتولید هژمونی حفاظت، حمایت، نگهداری و … می شود. البته نمی توان این مسئله را نیز فراموش کرد که جنس قدرت از شکل همبسته وبسته بندی شده ی پدر سالارانه ی گذشته، فاصله گرفته و نوعی «قدرت زیستی که غالباجنسیتی؛ زنانه/ موقعیتی؛ حاشیه ای/ فرهنگی؛ عامیانه» دارد در حال شکل گیری است، لذابه نظر می رسد که تاریخیت و قدرت مردانه به وضعیت احتضار فرو رفته و این تکاپوها،تلاش ها و تکرارها، همگی در پی احیای کالبد محتضر تاریخیت مردانه صورت می گیرد. اینیادداشت با رویکرد نقد ادبی و با استفاده از نظریات کارل گوستاو یونگ و آلفردآدلر، در تلاش برای نقد روانکاوانه ی کهن الگوی قهرمان پردازانه ی مرد سالاری دراسطوره سازی های موجود در فضای خیابان های برازجان (موتور سواری) و فضای نشریات ومطبوعات بوشهر (تاریخ نگاری) می باشد.
یک: موتورسواری ـ تاریخ نگاری ـ جبران مافات
اسماعیل حسام مقدم؛ عضو شورای نویسندگان “هامون” و عضو پیوسته انجمن جامعه شناسی ایران
