نخستین موضوعی که در این کتاب جلب توجه می کند نوع الگو و قالب برای بیان حقیقت است. به زعم نویسنده ی کتاب، مقاله بهترین شیوه و روش برای بیان گری است؛ چرا که در مقالات فاصله ها با معنا جلوه می کنند و آزادی تاویل را به مخاطب می بخشند. در مقدمه ی کتاب از قول بابک احمدی- نویسنده و مترجم ایرانی- آمده است:«… مقاله چیزی است مستقل، ناتمام، ناکامل، آغازگر، گاه ادامه دهنده و نه هرگز پایان گرفته.» این کتاب شامل مجموعه مطالبی است که نویسنده از رهگذر مطالعات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به تاویل روانکاوانه و جامعه شناختی، منش ایرانی پرداخته و سعی دارد با پرسش پیشین چرایی عقب ماندگی جامعه ی ایرانی با رویکردی تاریخی، فرهنگی و روان شناختی پاسخ هایی ارایه دهد. (پیش از این کتاب های زیادی از جمله تاملی بر عقب ماندگی ما (حسن قاضی مرادی)، چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت؟ (دکتر کاظم علمداری)، خلقیلت ما ایرانیان (سیدمحمدعلی جمال زاده)،جامعه شناسی خودمانی (حسن نراقی) و… در باب عوامل و تحلیل عقب ماندگی ایرانیان منتشر شده است)
