اشاره- هامون: هفتم آذرماه، یک روز بعد از سالگرد سیل دشتستان در سال ۹۱، و یک روز قبل از روز زلزله و ایمنی، یک بار دیگر طبیعت و زمین، نامهربانی خود را روانه ی دیار دشتستان و مردمانش کرد و نامهربانی خود را به رخ کشاند. در جریان سیل سال گذشته بنا به آمار رسمی جان ۵ نفر از دشتستانی ها را گرفت و در زلزله ی آذرماه امسال نیز دست کم جان ۷ نفر از دشتستانی ها را گرفت و ۲۱۰نفر زخمی و ۷۳ میلیارد خسارت از خود به جا گذاشت. البته قابل بیان است حال برخی از مجروحین وخیم گرازش شده است.
این گزارش قرار است این به نقاط روستایی و مشکلات پیش رو روستاییان از جمله وضعیت مناطق مسکونی، آسیب دیده گی باغداران و کشاورزان و زیرساخت های روستایی آسیب دیده ناشی از زلزله ی هفتم آذرماه ۹۲ بپردازد.
کشاورزی در وضعیت اضطراری!
به گزارش روابط عمومی اداره کل مدیریت بحران استان بوشهر، بر اساس برآورد اولیه بنیاد مسکن زمین لرزه ۷/۵ ریشتری عصر پنجشنبه هفتم آذرماه شهرستان دشتستان، به ۴۸ روستا و ۵شهر خسارت وارد شده است. بنا به گزارش انتشاریافته ی دبیرخانه شورای هماهنگی مدیریت بحران استان بوشهر، در بخش کشاوری نیز به زمین های کشاورزی، دامداری ها، مرغداری ها، چاه های کشاورزی، گلخانه ها، کارگاه های بسته بندی خرما و واحدهای تولیدی خسارت وارد شده است. محمدرضا چمنکار، عضو جامعه کنشگران مدنی برازجان در حوزه امور کشاورزی و باغات شهری در گفت و گو با هامون می گوید: «خوشبختانه با توجه به شدت و عمق زمین لرزه مورخه ۷/۹/۹۲ به دلیل استحکام ساختار بافت زمین در مناطقی که روی خط این زمین لرزه قرار داشته (برازجان و تعدادی از رورستاهای شمالی شهر برازجان) خسارت حادث شده در زمینه کشاورزی (خسارت به محصول، تاسیسات کشاورزی و…) اندک بوده و این خسارت های وارده معمولن شامل تخریب موتورخانه ها در بعضی از مناطقی بوده که روی خط این زمین لرزه قرار داشته اند، و همچنین خشک شدن چاه آّب خصوصن در روستای راهدار ناشی از شکاف بسترچاه و افتادن نخیلات مسن و بلند در این مناطق بوده است.» وی یادآور می شود: «خسارت های یادشده در واقع به عنوان خسارت های ملموس می باشد، ولی یکی از آثار مخرب زمین لرزه در کشاورزی، شوک ناشی از زمین لرزه به ریشه محصول بوده که علاوه بر اینکه این شوک به ریشه، باعث خشک شدن و از بین رفتن محصول و یا متوقف نمودن مرحله ی رشد می شود، باعث جدا شدن بستر خاک از ریشه هم می شود که آثار خسارت آن معمولن در محصولات زراعی چند روز پس از وقوع زمین لرزه مشخص و در نخیلات معمولن در زمان باردهی مشخص می شود که باعث ناباروری و یا کاهش عملکرد به صورت محسوس می شود. تخریب دیواره رودخانه های فصلی و چاه های آب، بسته شدن چشمه و قنات از جمله خسارت هایی بوده که به تعداد زیادی از باغداران که از این منابع جهت آبیاری باغات خود(نخیلات) استفاده می کردند، وارد شده است»
آسیب دیده گان مناطق روستایی – مسکونی
و مشکلات پیش رو
بنا به گزارش تحقیقات میدانی گروه هامون، بیشترین خسارات به مناطق روستایی، به روستای دهقاید و راهدار وارد شده است.
در روز سه شنبه که از روستای دهقاید دیدن به عمل آوردیم، ابتدا به دهیاری و شورای روستا در خیابان اصلی مراجعه کردیم. افراد زیادی از مردم روستا برای پیگیری خسارت های وارده شده به سکونت گاه هایشان تجمع کرده بودند و نسبت به خدمات رسانی مسئولین شهری و روستایی انتقادات زیادی داشتند.
سیدمحمدحسین جعفری، از اهالی روستای دهقاید که برای رفع مشکلات ناشی از زلزله در حال گفت و گو با سرپرست دهیاری بود، در گفت و گو با «هامون» به شرح مشکلات روستا ناشی از زلزله پرداخت و گفت: «چادر جهت اسکان موقت و امن از مشکلات عمده ی روستاست. مردم با این وضعیت پیش آمده و باتوجه به تخریب هایی که در منزلشان اتفاق افتاده و با وجود پس لرزه های متولی در روزهای پس از زلزله ی روز ۵شنبه، دیگر احساس ایمنی و امنیت جانی ندارند»
جعفری، که در جریان زلزله هفتم آذر آسیب دیده بود، در پاسخ به پرسش هامون که از او درباره ی ارزیابی اش از سفر ریاست جمهوری به مناطق زلزله زده پرسیدیم، گفت: «من در وهله ی اول از ریاست جمهوری – دکتر حسن روحانی- بابت سفرشان به منطقه تشکر می کنم، ولی از استاندار (حسنوند) و فرماندار دشتستان و مسئولین شهری به شدت انتقاد دارم. به دلیل بدبین کردن مردم نسبت به دولت یازدهم و ریاست جمهوری، رییس جمهور را به محله یی بردند که محل نگهداری دام بوده و دارای سکونت شهری نیست» وی در ادامه گفت:«هدف استاندار و فرماندار، که دیگر در دولت یازدهم جایگاهی ندارند، نسبت به آوردن رییس جمهور در محله امیرآباد که ما نامش را هم نشنیده بودیم چیست؟!»
بسیاری از نشریات استانی، در جریان بازدید ریاست جمهوری از مناطق زلزله زده، حتا از این محله با نام روستای امیرآباد!! یاد کرده بودند. هم چنین تارنمای اتحاد جنوب با سفرتعجب انگیز روحانی به محله امیرآباد برازجان، در یک نظرسنجی از دشتستانی ها خواست تا با بلی یا خیر به این پرسش که آیا قبلن نیز نام امیر آباد که رییس جمهور را برای بازدیدبه آنجا بردند شنیده بودید؟ پاسخ دهند، ۹۰ درصد شرکت در این نظرسنجی گزینه ی خیر را انتخاب کرده بودند.
وحدانی، دیگر شهروند دهقایدی، از وضعیت رسیدگی به اهالی آسیب دیده روستا گلایه دارد و می گوید ما که آبمان قطع نشده بود و از تشنگی نمرده بودیم که بطری آب بین مان تقسیم می کردند، مشکل ما آسیب دیدگی به منزل سکونت امان است، به ما چادر نمی دهند، که از ترس پس لرزه ها …. راحت بخوابیم. ما حتا نامه به ریاست جمهوری نوشته ایم که شورای شهر و دهیاری از گرفتن نامه ممانعت به عمل آورند و می گویند به ما مربوط نیست!» یک پیرزن کهنسال دهقایدی وقتی می بینید در حال گرفتن گزارش مردمی در جریان زلزله ی اخیر هستم با من مشغول صحبت می شود و می گوید: «سرپرستی ندارم و دو فرزند بیمار هم دارم، در جریان زلزله هیچ حمایت و کمکی از من نکرده اند. حتا چادر هم به من نمی دهند…»
مرد میانسالی رو به من می کند و می گوید: «مسئولین شهری و روستایی فقط شعار می دهند، ۵ روز از زلزله گذشته، هیچ کمکی به ما نشده است. خودم در تلویزیون در اخبار شنیدم که آقای مظفر گفت: کوچه به کوچه، خانه به خانه سر می زنیم و چادر می دهیم. به جای آن که مردم به ما مراجعه کنند، ما به انها مراجعه می کنیم!» این شهروند دهقایدی در جواب به این ادعای این مقام مسئول کشوری گفت: «در صوتی که ما اهالی کوچه جانباز، شاهد ارایه ی این خدمات نبوده و نیستیم؛ با توجه به فصل سرما و ترک خورده گی عمیق خانه های مسکونی و پس لرزه ایی که اتفاق می افتد، امکان سکونت در خانه ها وجود ندارد و اکثر خانواده ام با توجه به فصل سرما، سرماخورده و بیمار شده اند»
امید بهزادی، ساکن روستای دهقاید که به دلیل ارزان تر بودن خانه، این جا را برای سکونت انتخاب کرده است، در محل دهیاری مشغول جست و جوی کارشناسان بنیاد مسکن و شهری سازی است تا از منزل وی برای جبران خسارت بازدید کند، وی که راننده ی تاکسی است، کارش را تعطیل کرده و در تکاپوی پیدا کردن کارشناسان بنیاد مسکن و شهرسازی است. وی ما را برای نشان دادن خانه های خسارت دیده و محلاتی که بیشتر خسارت دیده اند، همراهی می کند. وی می گوید: «هیچ مسئولی به ما رسیده گی نکرده است. منزل سکونت من ترک خورده گی بسیاری به آن وارد شده، و تا کنون نتوانسته ایم چادری برای اسکان موقت خانواده ام از مسئولین بدست بیاورم.» به همراه وی که محلات را بازدید می کنیم و خانه ها را مورد بررسی قرار می دهیم، محدود خانه هایی هستند که چادر با آرم هلال احمر دریافت کرده اند و خانه های دیگر هم که اگر دچاری دارند، دچار شخصی است.گرچه خانه های کامل تخریب شده، کم مشاهده می شود ولی ترک خوردگی ها و پس لرزه ها باعث می شود که ساکنان این مناطق مسکونی آن را برای سکونت ایمن ندانند، بسیاری از منازل که دیوارهای حفاظتی (حصار) منزلشان فرو ریخته است، خانه را قفل کرده و محل را ترک کرده اند. مردم از اینکه کارشناسان به آنها بازدید نمی کنند و خانه اشان را به لحاظ ایمنی و مقاومت در برابر زلزله بررسی نمی کنند و برای جبران خسارت و برآورد هزینه بازرسی نکرده اند، به شدت انتقاد دارند. از مناطقی که بازدید می کنیم، بیشتر، دیوارهای حصار منازل به طور کامل تخریب شده و همین عامل نیز باعث کشته شدن بیشتر افراد در زلزله ی اخیر بوده است. در حین بازدید متوجه می شویم، برخی از صاحبان منازل با رعایت اصول مهندسی و ساخت وساز مقاوم در برابر زلزله، در حال اقدام به بازسازی دیوارهای تخریبی هستند.
سرپرست دهیاری دهقاید چه می گوید؟!
مهندس عبدالرسول حیاتی- سرپرست دهیاری روستای دهقاید- که تنها سه روز قبل از وقوع زمین لرزه ی هفتم آذرماه به این سمت انتخاب شده بود در گفت و گو با «هامون» می گوید: «پس از زمین لرزه ارتباط تلفنی قطع شد، و من سریعن خود را به روستا رسانیدم. به دلیل بارندگی های چند روز قبل و خاکی بودن کوچه ها و معابر، متاسفانه برای اقدام رسانی کمک های اولیه، امکان تردد با وسائط نقلیه در ۸۰درصد کوچه های روستای دهقاید به دلیل رسوب گل و لای ناشی از بارندگی، وجود نداشت. نیروهای مردمی در غیا