می دانم؛ روزی غم پایان خواهد یافت
یادداشتی بر رمان سمفونی مردگان اثر عباس معروفی
مهدیه امیری دشتی
مدیرمسوول سایت هامون ایران
در موسیقی، هر سمفونی از چهار موومان تشکیل شده که در هر موومان همان نت های ثابت، اما با قدرت بیشتر و در گام های بالاتری به اجرا در خواهند آمد.در واقع این همان سیری است که “معروفی” در رمانش پیش گرفته است… سمفونی مردگان با تصویر سازی دقیق خاطرات و وقایع بیشتر در قالب روایت شخص اول و اندکی درقالب شخص سوم با اورهان جلو می رود . خاطراتی که تناقض ها و نفرتها، بطور ریشه ای مورد اشاره قرار می گیرد واز این استدلال که هرجا اگر ظلمی می شود حتما از سبب و علتی منطقی و ریشه دار در طول زمان بر خوردار است- دفاع می کند. آیدین در این رمان نماد ” روشنفکری ” به دنبال دانش و آگاهی است. قیام کننده بر سنت حرفه و شغل پدری است.اندیشیدن درباره سرنوشت جنگ جهانی دوم وضعیت ایران آن روز از دلمشغولی های اوست که پدر را بسیار عصبانی نموده است و کتابها و شعرهایش را به آتش می کشد. سمفونی مردگان فاصله بین سطح آگاهی روشنفکران و عوام را یکی از دلایل ناموفق ناکامی روشنفکران بر می شمارد که عدم درک شعرهای آیدین توسط جابرو سوزاندن آنها تایید کننده این ادعاست. سمفونی مردگان عدم حضور و رشد جنبش زنان ایران در عرصه اجتماع “حبس آیدا توسط پدر”نیز ناشی از تعصبها ی کور و بدون پشتوانه علمی موجود در ایران آن روز می داند. رمان به درستی نشان می دهد در هر زمان جابرها ،اورهان ها و ایازها وجود دارند که به علت روحیه محافظه کارانه و منفعت طلبانه خویش در برابر آیدین ها ایستاده اند.
سمفونی مردگان سرشار از غم می باشد. غم هایی که به ظاهر کوچک هستند اما در بطن خود فاجعه ای را می پروراند. فاجعه هایی که یکی پس از دیگری اتفاق می افتدو دنیای کارکترها را به بازی می گیرد. غم هایی که در هر موومان شدت بیشتری می گیرد. اما باید ایمان داشت روح حیات در بستر راکد جامعه جاری است و همچنانکه جبر طبیعت به ما آموخته است سمفونی مردگان افول خواهد کرد و زندگی و سمفونی زندگان بر صحنه خواهد آمد.
این یادداشت در تیرماه ۱۳۹۲ برای اولین بار در سایت هامون ایران منتشر شده است.