معرفی کتاب “دو انقلاب ایران” اثر مسعود کمالی
صدیقه جمالی
کارشناس ارشد ایرانشناسی
کتاب “دو انقلاب ایران” نوشته دکتر مسعود کمالی است که در نشر دیگر سال ۱۳۸۱ در۲۰۸ صفحه به چاپ رسیده است. دکتر مسعود کمالی استاد جامعه شناسی در دانشگاه های سوئد است. این کتاب گزیده ای است از نوشته های نویسنده که در کتاب ایران انقلابی در انگلستان و به زبان انگلیسی به چاپ رسیده است. این کتاب حاصل تلاش و همکاری ناشر، ویراستار و نویسنده است و مطابق نیاز خواننده ایرانی به این شکل فراهم گردیده است.
در این کتاب ویژگی های رفتاری و اخلاقی گروه های مختلف در فاصله ی دو انقلاب ایران یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران بررسی شده است. نویسنده منافع، آرمان ها و انگیزه های انقلابیون را شرح داده است. و همانگونه که در سخنان ناشر می خوانیم ” ماهیت حرکت جامعه ایران به طرف مدرن شدن، سابقه جامعه مدنی در گذشته و حال ایران، میراث های عقب ماندگی تاریخی و جدال سنت و مدرنیته و… در کتاب حاضر هم از دیدگاه دست اندرکاران و درگیران ایرانی و هم در بستری از تئوری های عام جهانی و از نگاه ناظران و شرق شناسان غیرایرانی به کنکاش و تحلیل درآمده و هم جابه جای کتاب مسائل ایران با روند حرکت سایر کشورها مقایسه شده است.”
نویسنده انقلاب مشروطه و اسلامی را نتیجه ی تحولات جهانی و انقلاب سرمایه داری قرن نوزدهم و بیستم می داند نه پدیده ای که صرفا ایرانی و خاص کشور ایران باشد. زیرا به عقیده وی ایران سنتی به علت تغییرات و تحولات جهانی شروع به تغییر کرد و از جامعه سنتی به جامعه ای مدرن به حرکت افتاد و دو انقلاب را باید از نتایج آن در نظر آورد. بنا به گفته خود نویسنده ” هر دو انقلاب مشروطه و اسلامی ایران انقلاب هایی مدرن بودند که در روند مدرنیزاسیون جامعه ی ایران و در بستر جهانی تحولات مدرن به وقوع پیوست. انقلاب های آمریکا، فرانسه و سایر کشورهای مدرن جهان غرب همانقدر در تحولات اجتماعی، سیاسی و انقلاب های ایران اثر که نظام نوین سرمایه داری.”
نویسنده گرچه این انقلاب ها را اسلامی و وابسته به دین می داند در عین حال به مدرن و امروزی بودن این دو انقلاب عقیده دارد و آن را گامی در راستای مدرنیزاسیون جهانی می داند. مطالعه این کتاب برای پژوهشگران علاقمند به بررسی علل و عوامل جامعه شناختی حاکم بر انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی و آن دسته از افراد علاقمند به مباحث مربوط به دنیای مدرن و تحولات آن توصیه می گردد.