سیاست ها بریتانیا در خلیج فارس (در فاصله دو جنگ جهانی۱۹۱۸-۱۹۲۹م)
صدیقه جمالی
کارشناسی ارشد ایرانشناسی
کتاب سیاست های بریتانیا در خلیج فارس نوشته فاطمه مومنی در سال ۱۳۸۷ توسط موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران(بنیاد ایرانشناسی: شعبه استاد بوشهر) در ۲۲۷ صفحه و پنج فصل به نگارش درآمده است. دکتر عبدالکریم مشایخ و دکتر عبدالرسول خیراندیش نیز در تکمیل این کتاب به نویسنده یاری نموده و مقدمه ای را بر این کتاب به نگارش درآورده اند. به طور کلی هدف از نگارش این کتاب بررسی سیاست های بریتانیا در خلیج فارس از سال ۱۹۱۹م تا ۱۹۳۹م می باشد. در فصل اول کتاب نویسنده به بیان اهمیت و جایگاه خلیج فارس از نظر بین المللی و تلاش های بریتانیا در اواخر قرن نوزدهم میلادی برای دستیابی به قدرت و منعت در این منطقه می پردازد. در ابتدای قرن بیستم میلادی با کشف نفت در خلیج فارس مداخلات انگلیس در این این منطقه افزایش می یابد. در فصل دوم قرارداد استعماری و پنهانی ۱۹۱۹ بریتانیا در ایران و نافرجامی این قراداد، اختلاف ایران بر سر تابعیت بر بحرین و اختلاف ایران و بریتانیا بر سر عراق مورد بررسی قرار می گیرد. این فصل که با عنوان شکل گیری قدرت های منطقه ای و چالش قدرت بریتانیا در منطقه به نگارش درآمده است، نویسنده مسائلی را که انگلیس با آغاز جنگ جهانی اول با آن مواجه شده بود را بررسی می کند، زیرا با آغاز جنگ جهانی اول منافع بریتانیا از جهات مختلف با خطر مواجه گردید و انگلیس می بایست برای نگه داشتن قدرت خود با چالش های مختلفی رو به رو می شد.
سایر فصل های کتاب به ترتیب:
فصل سوم : سیاست بریتانیا در جزایر شمالی خلیج فارس
فصل چهارم: سیاست های بریتانیا در برابر شیخ نشین های جنوبی خلیج فارس
فصل پنجم: وضعیت اقتصادی بریتانیا و نفت خلیج فارس
را تشکیل می دهند.