استان بوشهر؛ دومین استان دیابتی کشور
گزارشی از شصت و نهمین عصرانه فرهنگی «هامون»
در روز جهانی دیابت (۱۴ نوامبر=۲۳ آبان)
نشست دیابتی عصرانه ی فرهنگی “هامون” در آستانه ی روز جهانی دیابت، روز سه شنبه، بیستم آبان ماه ۹۳ با حضور زهرا اشرف؛ کارشناس پرستاری و مسئول آموزش و پیش گیری انجمن حمایت از بیماران دیابتی و غلامرضا آموزگار؛ مدیر روابط عمومی انجمن حمایت از بیماران دیابتی استان بوشهر در محل دفتر هفته نامه اتحاد جنوب برگزار شد. در این جلسه قرار بود “فرحناز اسماعیل زاده”؛ مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران دیابتی بوشهر نیز که خود بیمار دیابتی ست؛ حضور داشته باشد، که متاسفانه به دلایلی نتوانست در نشست حضور بهم برساند.
در ابتدای نشست، رضا شبانکاره؛ عضو هیات موسس انجمن هامون ایران و بیمار دیابتی وابسته به انسولین به ایراد سخن پرداخت و گفت: «انجمن هامون ایران؛ روزجهانی دیابت را گرامی می دارد و به دلیل اهمیت استراتژیکی که بیماری دیابت در سامان بخشیدن به سلامت حوزه ی عمومی استان بوشهر و شهرستان دشتستان دارد؛ موضوع نشست این هفته ی عصرانه ی فرهنگی هامون را به این موضوع حساس اختصاص داده است» وی افزود: بیماری دیابت در حال حاضر در وضعیت خطر قرار گرفته و بسیاری از افراد جامعه را به خود مبتلا نموده است؛ که همواره در همهی حوزه های اجتماعی، اقتصادی، سلامتی و بهداشتی فرد را با آسیب های جدی مواجه می کند. شبانکاره تصریح کرد: حتا بسیاری از افراد فرهیخته ی جامعه مثل شاعران؛ هنرمندان و امثالهم پس از به وجود آمدن عوارض شدید و حاد دیابت متوجه می شوند که به دیابت (مرض قند) مبتلا شده اند. در این میان می توان به اکبر عبدی؛ بازیگر برجسته ی سینمای ایران اشاره کرد.
سپس شبانکاره از زهرا اشرف؛ دعوت کرد تا مباحث پزشکی و علمی مربوط به دیابت را در شصت و نهمین عصرانهی فرهنگی هامون تشریح نماید. اشرف صحبت های خود را این چنین آغاز نمود و گفت: «خدایا ما را یاری کن تا همواره به یاری دیگران بشتابیم نه آن که منتظر باشیم تا دیگران ما را یاری کنند.» وی در ادامه افزود: دیابت یا بیماری قند، یک اختلال متابولیکی (سوخت و سازی) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید انسولین در بدن از بین می رود و یا بدن در مقابل جذب انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. در واقع نقش اصلی انسولین، پایین اوردن قندخون توسط مکانیزم های مختلفی است.» این فعال حوزه ی سلامت و درمان پزشکی خاطرنشان کرد: «کنترل و درمان نسبی بیماری دیابت هر فرد و خانواده یی را از منظر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با مشکلات عدیده یی مواجه می کند؛ لذا بهتر است فرد، خانواده و دولت مساله ی پیشگیری از دیابت را بیشتر مورد توجه قرار دهند؛ زیرا هزینه های مالی پیشگیری در مقابل هزینه های کنترل و بهبودی بیماری دیابت اصلن قابل مقایسه نیست و هزینه های زیادی را به فرد دیابتی، خانواده ی بیمار و نظام پزشکی دولتی مترتب می کند.» مسئول کمیته ی آموزش و پیشگیری انجمن حمایت از بیماران دیابتی بوشهر افزود: بیماری دیابت (مرض قند) به چندین دسته تقسیم بندی می شود.
الف: بیماری نوع ۱- تیپ A وابسته به انسولین:
دیابت نوع یک (دیابت وابسته به انسولین) به عنوان دیابت جوانی (زیر سی سال) شناخته می شود و معمولن در نوجوانی و جوانی آغاز می شود. در این گونه بیماران دیابتی، تخریب سلول های بتا در پانکراس، منجر به نقص تولید انسولین می شود. پانکراس بیماران مبتلا به دیابت نوع یک، به مقدار خیلی کم انسولین طبیعی انسولین ترشح مس کند و آن ها باید برای کنترل قندخون، روزانه یک بار و یا حتا چندین مرتبه در شبانه روز، انسولین مورد نیاز بدن خود را تزریق کنند.
ب: بیماری نوع ۲- تیپ B غیروابسته به انسولین:
دیابت نوع دو، دیابت غیروابسته به انسولین به عنوان دیابت بزرگسالان نیز شناخته می شود. این نوع دیابت شایع تر می باشد و معمولن در میان سالی (۴۰ سالگی) بروز می کند. در این بیماری، پاسخ قندخون به انسولین طبیعی نیست و به نوعی انسولین ترشحی طبیعی بدن جذب فرد بیمار نمی شود. در دیابت نوع دو، مقاومت پیش رونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول های بتای پانکراس و تقص کامل تولید انسولین منجر شود. این نوع دیابت ارتباط نزدیکی به چاقی دارد.
اشرف در ادامه افزود: در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی(ارثی)، چاقی، کم تحرکی و بکارگیری شیوه ناصحیح رژیم غذایی مناسب و سالم، نقش مهمی در ابتلای فرد به بیماری دیابت دارند.
وی در ادامه به ریسک فاکتورهای دیابت نوع دو اشاره کرد و گفت: سن بالای ۴۰ سال، سابقه ی بیماری دیابت نوع ۲ در فامیل درجه یک، سابقه ی دیابت بارداری در خانم ها، سابقه ی به دنیا آوردن نوزاد ماکروزومی، وجود عوارض دیابت روی اعضاء بدن، وجود فاکتورهای خطر بیماری های قلبی و عروقی (چربی خون، فشار خون بالا) و هم چنین شیوه ی ناسالم و نامناسب غذایی در دراز مدت، از ریسک فاکتورهای مبتلاشدن به دیابت نوع دو می باشد.
این کارشناش حوزه ی سلامت و درمان انجمن حمایت از بیماران دیابتی علائم و نشانه های اولیه ی مبتلا به بیماری دیابت را چنین بر شمرد:
۱- پرادراری ۲- پرنوشی و احساس تشنگی زیاد ۳- پرخوری ۴- کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد ۵- تاری دید ۶- خستگی و بی حوصله گی
وی توجه به این علایم و تشخیص به موقع بیماری را در روند کنترل بیماری دیابت و بهبودی آن، بسیار مهم دانست و خاطر نشان کرد: بسیاری حتا با مشاهده ی این علائم بی تفاوت در کنار ان می گذرند و با مشاهده ی عواض مزمن بیماری که بسیار مساله ساز است، به پزشک مراجعه می کنند. در صورتی که با یک آزمایش ساده ی قندخون ناشتا می توان به تشخیص مناسب وضعیت قندخون دست یافت.
مسئول کمیته ی آموزش و پیشگیری انجمن حمایت از بیماران دیابتی عوارض بیماری دیابت را به دو نوع عوارض مزمن و حاد تقسیم بندی کرد و سپس آن ها را به تفصیل تشریح کرد. وی گفت: عوارض چشمی دیابت (رتینوپاتی دیابتی)، عوارض کلیوی دیابت (نفرودیابتی)، بیماری قلبی و عروقی و عوارض عصبی (تورپاتی دیابتی) و هم چنین اختلالات روانی و افسردگی مزمن از عوارض مزمن بیماری دیابتی است. وی در ادامه تصریح کرد عوارض حاد بیماری دیابت هم از معضلات جدی است که می توان به این موارد اشاره کرد:
۱- کتو اسیدوز دیابتی: این عارضه با علائم تنفسی، نفسی با بوی کتون، احساس تهوع و استفراغ، درد شکم و کاهش سطح هوشیاری خود را نشان می دهد. برای درمان این وضعیت، بیمار را در بخش مراقبت های ویژه بستری می کنند. رکن اصلی درمان، هیدراتاسیون و کنترل قند خون و اسیدوز است.
۲- هیپوگلیسمی یا افت گلوکز خون: ناشی از مصرف داروهای کاهش دهنده ی قند خون
کما و تشنج ممکن است به دنبال هیپوگلیسمی اتفاق بیفتد. لرزش دست و پا، تعرق بیش از حد بدن، عدم توانایی تمرکز حواس و مکالمه از علایم این حالت می باشد. همراه داشتن مواد قندی (با قدرت جذب سریع) برای افرادی که داروهای انسولین و یا قرص کاهش دهنده ی قندخون مصرف می کنند، الزامی است. هیپوگلیسمی می تواند به بافت مغز آسیب وارد کند.
اشرف در ادامه، مواردی در باب تشخیص بیماری دیابت گفت. وی خاطرنشان کرد: ثبت حداقل یک میزان قندخون تصادفی بالای ۲۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر به همراه علایم کلاسیک دیابت (پرنوشی، پر ادراری، پرخوری و…) یا هموگلوبین A1C و همچنین قند ناشتای پلاسمای بالاتر از ۱۲۶ میلی گرم می تواند ما را برای تشخیص بیماری کمک نماید. وی تصریح کرد: البته یک سری آزمایشات تکمیلی دیگری نیز وجود دارد که با تشخیص پزشک، برای تشخیص قطعی بیماری انجام می شود.
وی در ادامه پنج پایه ی کنترل بیماری دیابت را بر شمرد که برای تثبیت سلامت و بهبودی بیماری دیابت، مبتلایان به آن باید به طور مستمر این نکات را در زیست زندگی روزمره ی خود بدان توجهی ویژه نشان دهند.
۱- آموزش ۲- تست روزانه ی قند خون بیمار ۳- تغدیه مناسب و سالم ۴- فعالیت بدنی و ورزشی ۵- تزریق انسولین و مصرف منظم داروهای کاهش دهنده ی قندخون از عوامل موثر در کنتزل قند خون می باشد.
تغییر شیوه ی زندگی و الگوی مصرف غذاهای پرکالری می تواند باعث پیشگیری بیماری دیابت و یا به تحت کنترل درآمدن بیماری شود.
در میان صحبت های زهرا اشرف؛ کارشناس پرستاری و مسئول کمیته ی آموزش انجمن حمایت از بیماران دیابتی، برخی از حضار نیز سوالاتی درباره ی این بیماری داشتند که مطرح نمودند.
عبدالخالق عبدالهی؛ عضو انجمن دوستداران انجمن و عضو عصرانه های فرهنگی هامون گفت: «متاسفانه مردم دشتستان کمتر به حوزه ی سلامت و درمانی خود توجه دارند و کمتر برای انجام کارهای پیشگیرانه و آزمایش دادن اقدام می کنند. آگاهی سلامت نزد مردم منطقه بسیار کم است و شیوع بیماری هایی که می توان با یک سری آزمایشات مستمر و اقدامات پیشگیرانه از مبتلا شدن به آن جلوگیری کرد، اما به سادگی همه ی خانواده ها را درگیر می کند.»
اشرف؛ مصرف زیاد نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا توسط کودکان و افراد جامعه را برای سلامت آن ها و سرعت بخشیدن به مبتلا شدن به بیماری دیابت را تهدید جدی دانست و از خانواده ها خواست که نسبت به کنترل صرف غذاهای پُرکالری و قندی اقدام نمایند. وی خاطرنشان کرد: من از همه ی حضار و کسانی که آسیب های مبتلا شدن به دیابت را شنیدند، می خواهم به عنوان یک سفیر فرهنگی، این مسایل را به خانواده و اعضای فامیل خود در میان بگذارند. وی افزود: ما همه ی امکانات تکنولوژی مثل ماهواره، تلویزیون، کامپیوتر، تبلت و اینترنت را در اختیار فرزندان خود قرار می دهیم، اما گاهی شده از آن ها بخواهیم از وسایلی که استفاده می کنند اطلاعات پزشکی و علمی هم کسب کنند؟! وی افزود: اگر فرزند شما شیوه ی الگوی مصرف مواد غذایی ایراداتی دارد و برخی از غذاها را بدون کنترل می خورد و می نوشد، از او بخواهیم درباب مضرات آن در اینترنت جست و جویی کند و مطالب دریافتی را با هم در محیط خانواده بخوانید. فرهنگ سازی مقوله ی مهمی است که می تواند از خانواده شروع شود.»
ناصر حفظ الله، عضو عصرانه ی فرهنگی هامون نیز از اشرف پرسید آیا در دشتستان آمار بیماران دیابتی بالا است؟ وی در پاسخ گفت: آمار ریز بیماران دیابتی شهرستان را ندارم که احتمالن آقای اموزگار اطلاعاتی در این حوزه را در صحبت های خود ارایه خواهند داد؛ اما با توجه به مراجعه هایی که به مراکز درمانی می شود دیابت نوع دو در شهرستان دشتستان بالاست.
شهین بازیار؛ دیگر عضو عصرانه ی فرهنگی هامون، پرسید بخش بهداشتی و درمانی در شهرستان دشتسان چه خدماتی به بیماران دیابتی ارایه می دهند، اشرف به پرسش وی چنین پاسخ داد: «افراد به صرف بیمار دیابتی بودن، حمایت خاصی نمی شوند و متاسفانه تا کنون جزء بیماران خاص تعریف نشده اند. اما اگر بیمار تحت پوشش بیمه باشد، دولت یک سری امکانات را به طور رایگان و یا ارزان قیمت در اختیار وی قرار می دهد. مثلن در سازمان تامین اجتماعی و درمانگاه های تحت پوشش این سازمان، بیماران دیابتی نوع یک (وابسته به انسولین) و نوع دو (وابسته غیر انسولینی، درمان با قرص) با تایید پزشک سازمان، می توانند سهمیه ی ماهیانه ی دارویی داشته باشند که شامل ویزیت رایگان، ویال انسولین ان پی اچ و یا رگولار و سرنگ رایگان (طبق دستور پزشک) است.» هم چنین بیماران دیابتی می توانند آزمایشات خود را به طور رایگان در آزمایشگاه بیمارستان مهر برازجان وابسته به تامین اجتماعی انجام دهند.»
شبانکاره؛ بیمار دیابتی وابسته به انسولین نیز نکته یی افزود و گفت: «چند ماهی است که در دولت تدبیر و امید، بیماران دیابتی وابسته به انسولین که طبق دستور پزشک متخصص داروهای خارجی دیابت مثل نووامیکس، لانتوس، و … تزریق می کنند، اگر تحت پوشش تامین اجتماعی یا خدمات درمانی باشند با مراجعه به سازمان اسنادپزشکی بیمه ی موردنظر، تاییدیه ی دارویی دریافت داشته و انسولین مصرفی خود را با هزینه ی بسیار کمتری تهیه ی نمایند. مابقی هزینه ی پرداختی انسولین را هم می توان با بیمه ی تکمیلی بدست آورد.»
زهرا اشرف به رابطه ی افسردگی، اضطراب، استرس و دیابت اشاره کرد و گفت: «افسردگی و اضطراب شایع ترین اختلالات روانی در دیابتی ها می باشد و در بیماران دچار عوارض مزمن و باسابقه ی طولانی دیابت، شایع تر است.» وی گفت: بیماران دیابتی افسرده، تبعیت کمتر از رژیم غذایی و مصرف منظم و مستمر دارویی دارند. این بیماران از کارکرد جسمی و روانی ضعیف تری برخوردار هستند و عوارض بیماری دیابت در آن ها چشم گیرتر است.» این کارشناس پارسد روان شناسی عمومی افزود: از آن جا که ماهیت مزمن و ناتوان کننده ی دیابت (مرض قند) تمام حوزه های زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد، دور از انتظار نیست که مشکلات روان پزشکی در این بیماران شایع باشد.» مسئول کمیته ی آموزش انجمن حمایت از بیماران دیابتی بوشهر خاطرنشان کرد: «راهبردهای مقابله یی به منزله ی کوشش های شناختی و رفتاری هستند که هر فرد با هدف مدیریت الزام های خاص درونی و بیرونی و غلبه بر تعارض هایی که فراتر از منابع شخصی وی هستند، به راه می اندازد. در یک طبقه بندی، دو نوع راهبرد مقابله وجود دارد: ۱- مقابله متمرکز بر مساله: هدف این راهبرد، حل مساله یا انجام کاری به منظور تغییر منبع استرس است. ۲- مقابله متمرکز بر هیجان: هدف این راهبرد مقابله ای، کاهش و یا مدیریت پریشانی های هیجانی است که با موقعیت فرد بیمار مرتبط است.»
وی تاکید کرد توجه به مسائل روان شناختی بیماران دیابتی به ویژه در اوایل اگاه شدن به این بیماری و اموزش مهارت های لازم برای زندگی با این بیماری؛ از نکات بارز سلامتی پایدار در این بیماران به شمار می رود.»
سپس شبانکاره به انجمن های موجود در کشور اشاره کرد که به طور تخصصی و خاص حول محوریت پیشگیری و آموزش مهارت های لازم بیماری دیابت فعالیت می کنند که می توان به انجمن دیابت ایران، انجمن گابریک و انجمن حمایت از بیماران دیابتی اشاره کرد و دفتر مرکزی همه ی این انجمن ها در تهران متمرکز است. اما در فضای اینترنت، انجمن دیابت ایران به نشانی WWW.ids.org- انجمن حمایت از بیماران دیابتی به نشانی irdiabet.ir و انجمن گابریک به نشانی WWW.gabric.ir قابل دسترسی هستند.
وی افزود: اما در استان بوشهر تنها انجمن فعال در حوزه ی دیابت؛ انجمن حمایت از بیماران دیابتی می باشد که غلامرضا آموزگار، مسئول روابط عمومی انجمن در این باره بیشتر صحبت خواهد کرد. سپس از وی دعوت به عمل آمد که سخنان خود را ایراد نماید. وی گفت: از هامون و هفته نامه اتحادجنوب تشکر می کنم، که جلسه یی از عصرانه های فرهنگی هامون را به موضوع دیابت و انجمن حمایت از بیماران دیابتی بوشهر اختصاص دادند و این که ما را مورد توجه قرار دادند سپاس ویژه دارم. وی در ادامه افزود: انجمن حمایت از بیماران دیابتی بوشهر، تنها انجمنی است که در استان بوشهر به بیماران دیابتی مشاوره و یاری می رساند. این انجمن به همت دکتر فرحناز اسماعیل اسماعیل زاده، به مدت شش سال است که شرایطی را برای حمایت از بیماران دیابتی استان بوشهر فراهم نموده است. وی خاطرنشان کرد: به دلیل عدم راه اندازی شعبات دفاتر شهرستان های استان بوشهر، تا کنون توانسته ایم تنها ۲۰۰ نفر بیمار دیابتی ی نیازمند را به عضویت انجمن در بیاوریم و تا کنون برای ۱۲۰ نفر کارت شناسایی بیماری دیابت صادر نموده ایم. وی افزود: در نظر داریم در سیاست گذاری های جدید انجمن با همکاری فعالین مدنی و افراد خیر و نیکوکار شهرستان های استان بوشهر، دفاتر شهرستانی انجمن حمایت از بیماران دیابتی را در شهرستان های دشتستان به مرکزیت برازجان و شهرستان های دیلم، گناوه و … را نیز فعال نماییم.» مدیر روابط عمومی انجمن حمایت از بیماران دیابتی گفت: زنگ خطر برای سلامت حوزه ی عمومی سالهاست در استان بوشهر به صدا در امده است که شایسته است رسانه های گروهی؛ مدیران استانی و شهرستانی، صدا و سیما و تشکل های غیردولتی نسبت به این مهم به طور جدی فعال شوند. وی افزود: استان بوشهر بعد از استان یزد، دومین استان دیابتی کشور به شمار می رود و حدود ۱۴ درصد از مردم استان بوشهر به بیماری دیابت مبتلا هستند. با توجه به اینکه دیابت؛ هزینه ی زیادی را بر خانواده ها مترتب می نماید لازم است به پیشگیری پیش از درمان در نظام خانواده توجه بیشتری شود.
آموزگار افزود: عدم آگاهی و عدم آموزش همواره باعث افزایش بیماران دیابتی در استان بوشهر شده است. وی گفت برای دست یافتن به جامعه یی سالم و پویا نیازمند این هستیم که فرهنگ سازی مناسبی در حوزه ی سلامت انجام گیرد. از این رو انجمن درصدد تعامل مناسبی با رسانه های گروهی، مطبوعات محلی، صدا و سیمای مرکز بوشهر و هم چنین مدارس و سازمان آموزش و پرورش داشته باشد تا بتواند در سلسله برنامه های آموزشی و کارگاهی، با حضور پزشکان و پرستاران انجمن حمایت از بیماران دیابتی، اطلاع رسانی تخصصی یی را در زمینه ی بیماری دیابتی عملیاتی نماید.»
حسین پاپری، نیز از اعضای عصرانه ی فرهنگی نیز به مسئولین انجمن حمایت از بیماران دیابتی تاکید کرد که توجه ویژه یی به مدارس و اموزش و پرورش داشته باشند که بتوان از کودکی و نوجوانی آموزش و پیشگیری از بیماری دیابت را در خانواده ها نهادینه کرد.
غلامرضا آموزگار در ادامه ی صحبت های خود گفت: در زمینه ی حمایت از بیماران دیابتی نیز، به تازه گی با اهتمام و همکاری بنیاد رشد و اندیشه سازندگی استان بوشهر موفق شده ایم ۶۵ دستگاه گلوکومتر به بیماران دیابتی بی بضاعت اهدا کنیم که در روند ثبیت بهبودی سلامت ایشان بسیار تاثیرگذار بوده است. امیدواریم با مشارکت نهادهای دولتی و افراد خیر و نیکوکار، با خریداری بیشتر گلوکومتر (دستگاه اندازه گیری قندخون) به بیماران بیشتری برای ارتقاء سلامت آنان یاری برسانیم.»
مدیر روابط عمومی انجمن حمایت از بیماران دیابتی بوشهر خاطرنشان کرد: ما برای دست یابی به امکانات بیشتر که بتوانیم تسهیلات مناسب و درخوری به بیماران دیابتی استان بوشهر اعطا نماییم، جلساتی با دکتر سالاری؛ استاندار بوشهر- ابراهیمی؛ فرماندار بوشهر و دیگر مدیران استانی داشته ایم که انتظار می رود به ویژه از استاندار بوشهر که به وعده ها و حمایت های خود بیشتر پای بند باشند و تسهیلاتی را در اختیار انجمن حمایت از بیماران دیابتی قرار دهند تا بتوان در استانی که به لحاظ بیماری دیابت، رتبه ی دوم را در کشور برخوردار است، بیشتر و نظام یافته تر بیماران دیابتی را تحت پوشش قرار داد.
آموزگار در ادامه از سرهنگ حق پرور؛ مدیرکل تامین اجتماعی نیروهای مسلح استان بوشهر- امیر هادیان؛ فرمانده پایگاه هوایی بوشهر؛ دکتر مصطفا سالاری، استاندار بوشهر- ابراهیمی، فرماندار بوشهر- در حمایت از انجمن حمایت از بیماران دیابتی شعبه ی بوشهر تقدیر و تشکر به عمل اورد و خاطرنشان کرد به زودی قرار است انجمن در قالب تسهیلات بانکی و برگزاری کنسرت های موسیقی و جشن های دیابتی و جذب خیرین و نیکوکار استان بوشهر؛ حمایت های مادی بیشتری به بیماران تحت پوشش خود به عمل بیاورد.
وی گفت: تعامل و همکاری انجمن حمایت از بیماران دیابتی با انجمن و تشکل های مدنی مثل انجمن هامون ایران، هفته نامه اتحادجنوب و امثالهم ظرفیت بالقوه ی است که می توان بسیار از آن بهره مند شد.
مدیر روابط عمومی انجمن حمایت از بیماران دیابتی افزود: هدف انجمن بیشتر توجه به بیماران دیابتی نیازمند است و همه ی تلاش خود را به کار می بندد تا حمایت های لازم این بیماران را عهده دار شود. جذب و به عضویت در آوردن بیماران دیابتی، روند کند و ملایمی دارد ولی انتظار می رود با حمایت رسانه ها و مدیران استانی و شهرستانی این مهم در اولویت نخست انجمن در آید. وی خاطرنشان کرد: شناسایی هر چه بیشتر افراد بی بضاعت بیماران دیابتی، از دغدغه های برجسته ی انجمن می باشد. وی افزود: صبح تا ظهر روزهای دوشنبه و چهارشنبه ی هر هفته، بیماران دیابتی می توانند جهت وی دریافت مشورت های درمانی لازم خود به انجمن حمایت از بیماران دیابتی بوشهر واقع در (پایگاه هوایی) بیمارستان امیرالمومنین بوشهر، نزد خانم فرحناز اسماعیل زاده مراجعه نمایند.
هفتادمین عصرانه ی فرهنگی هامون روز سه شنبه ۲۷ آبان ماه ۹۳ راس ساعت ۱۷ واقع در هفته نامه اتحادجنوب برازجان، اختصاص به موضوع «نقد و بررسی وضعیت موسیقی شهرستان دشتستان» با ارایه ی محسن دوراهکی دارد. حضور همه ی علاقمندان در این نشست آزاد می باشد.
*رضا شبانکاره* عضو هیات موسس انجمن هامون ایران و بیمار دیابتی وابسته به انسولین