سیروس بنه گزی: نظریه گفتگوی تمدنها را باید تئوری اخلاقی دانست که نه از جانب یک سیاستمدار که از سوی یک روحانی و معلم اخلاق جهت ساختن جهانی بهتر و اسوده تر برای همه ادیان و تمدنها وظیفه است به عهده سیاستمداران و نخبگان در برابر حتمیت نظریه برخورد تمدنهای هانتیگتون نظریه پرداز امریکایی بوسیله محمد خاتمی رییس چمهور وقت ایران در سازمان ملل ارائه شد، گر چه در سلامت و اعتقاد محمد خاتمی به این نظریه و تمایل به رویگرد گفتگو به جای مخاصمه بین تمدنها از سوی وی شکی وجود ندارد ولی نمیتوان این را نادیده گرفت که این نظریه اخلاقی در عالم واقع به علت ارمانی بودن و دور بودن از واقعیتهای ژئوپلیتیکی و جهانی در عرصه سیاست، بیشتر از انکه به یک نظریه جهانی تبدیل شود حتی در درون ایران نیز نتوانست جز در بخشی از اصلاح طلبان با اقبال روبرو گردد و امروز میبینیم که این نظریه از سوی محققین و سیاسیون به کنار گذاشته شده و ارزو کنیم تا جهان پس از مناقشات پیش بینی شده کنونی بین تمدنها بر سر عقل آیند و روزی دوباره این نظریه از پستوی مراکز تحقیقی بیرون آمده و برای مردم پسا جنگهای تمدنی که در حال وقوع است تجویزی راهگشاه ارائه دهد. این نظریه به دلایل فوق الذکر و به دلیل اینکه دارای پشتوانه تئوریک تحقیقی و تحلیلی و عدم آشنایی به روابط بیم ملل و بین تمدنی بود، نظریه ای عقیم بود و سرانجام عقیم ماند.