مهدیه امیری: برازجان؛ شهری در حاشیه و پیرامون،که نه راه آهن برای آن کشیده می شود، نه صدای محرومیت آن را کسی می شنود و نه در زمان وقوع حادثه هایی مانند سیل و زلزله از آن یاد می گردد ؛همان بی تفاوتی ای که در بالاترین سطحش نسبت به حاشیه ها در جوامع متمرکز روا داشته می شود .
فهرست مطالب: ۱-زنگ ها برای که به صدا درمی آیند؟ / گزارشی از سیلِ برازجان در سال ۱۳۹۱/ مهدیه امیری ۲-زیست در وضعیت استثنایی/ استعاره سیل و زوال اخلاق شهروندی/ اسماعیل حسام مقدم ۳-سیل برازجان در سالی که گذشت/ فرج الله گرمسیری ۴-سیل هم چنان جاری ست…/ گزارش تحلیلی- انتقادی «هامون» از وضعیت سیل ۹۱ دشتستان- برازجان/ رضا شبانکاره ۵-سیل، خرابی و کمبودها/ حسین رویین ۶-سیل؛ واقعیتی که همچنان ادامه دارد/ مهدیه امیری ۷-گفت و گوی هامون با اصغر حسام مقدم، فعال مدنی و امور خیرین ۸-برازجان در غروب پنجشنبه/ درنگ هامون بر زلزله ی شهر برازجان/ مهدیه امیری ۹-بیمارستانی که خود بیماربود!/ ندا کشاورز ۱۰-تیری به قلب دشتستان/ نقدی به سفر ریاست محترم جمهور به منطقه زلزله زده برازجان/ آرزو ایمنی ۱۱-خشم طبیعت، با قساوتی بی نظیر/ احمد قائمی فرد ۱۲-گریستن بر مظلومیت خویش / بیانیه انجمن هامون ایران درباره زلزله برازجان ۱۳-نامهربانی طبیعت بر سایه روستاییان/ گزارشی تحلیلی، انتقادی «هامون» از حادثه زلزله ی اخیر روستاهای دشتستان/ رضا شبانکاره ۱۴-ما و زلزله/ به بهانه ی زلزله ی ۷آذرماه ۹۲ دشتستان/ احمد حیاتی
۱ زنگ ها برای که به صدا درمی آیند؟ گزارشی از سیلِ برازجان در سال ۱۳۹۱ مهدیه امیری
اعتراض نیست؛ حق است
۲ زیست در وضعیت استثنایی استعاره سیل و زوال اخلاق شهروندی اسماعیل حسام مقدم
” چطور کسی می تواند ناگاه وسط خیابان بایستد و از خود بپرسد: این آیا سرنوشت من است؟ … ” (جورجیو آگامبن)
۳ سیل برازجان در سالی که گذشت فرج الله گرمسیری
اکنون یک سال از حادثه تلخ سیل برازجان گذشته است. مرور این خاطرات تاسف بار و حوادث پس از آن در عین اینکه عبرت آموز می باشد از چند منظر قابل بازبینی است.
۴ سیل هم چنان جاری ست… گزارش تحلیلی- انتقادی «هامون» از وضعیت سیل ۹۱ دشتستان- برازجان رضا شبانکاره
اشاره: «در ششم آذر ماه سال یک هزار و سیصد و نود و یک، در ساعت ۱۸، بارندگی شدیدی در شهر برازجان و روستاهای اطراف آن رخ داد. این بارندگی همراه با تگرگ بود و ۳ ساعت به طول انجامید. در این ۳ ساعت، برازجان با ۱۲۵ میلی متر بارندگی، پرباران ترین شهر استان بوشهر اعلام شد. ۳ ساعت بارندگی، علاوه بر آب گرفتگی معابر، رودخانه های فصلی و منازل مسکونی پایین دستی شهر، باعث فوت ۵ نفر از شهروندان برازجانی به نام های مختار مهاجر ۴۵ ساله، جاوید یاسمن فرد ۲۰ روزه، رضا دانشوران ۱۸ ساله، ابراهیم عطارزاده ۲۳ ساله و زهره کفاش ۱۷ ساله شد. میلیاردها تومان خسارت به خانه ها، زمین های کشاورزی، جاده ها، شهر و روستاها وارد گردید. به بسیاری از منازل همشهریان آسیب جدی شد. ساکنین محله های علی آباد(هفت تیر)، حسین آباد و گرمسیری (انتهای بلوار فرهنگیان) تا مدت ها پس از سیل، مشغول پاکسازی منازل و ترمیم آن بودند. در انتهای محله ی علی آباد که در اطراف و حاشیه ی رودخانه های فصلی سکونت داشته اند، دست کم تا ارتفاع یک متر تا یک متر و بیست سانت آب گرفتی همراه با گسیل شدن گل و لای به منازل مسکونی مواجه بوده اند.در این میان به بسیاری از لوازم برقی، رفاهی و لوازم زندگی اشان آسیب جدی وارد شد. تاسیسات شهری و شبکه های آب و برق و راه ها تخریب و تاسیسات زیربنایی آسیب دید. به گاوداری ها، مرغداری ها و زمین های کشاورزی روستاییان خسارت های زیادی وارد شد.»*
رودخانه های فصلی، آشنه پاشیل سیل در برازجان
۵ سیل، خرابی و کمبودها حسین رویین
به روایتی سالی ۵۱۲ بار براثر زلزله کشور ژاپن در ریشترهای مختلف می لرزد که براثر اقدامات مهندسی، هدایت ارتعاشات زمین جنبشی، ۹۰درصد خطرات و خرابی های طبیعی زلزله در این کشور مهار شده و یا در حال کنکاش برای به صفر رسیدن خطرات وخرابی های طبیعی زلزله در این کشور است. اما آن زمان که زلزله در این کشور گاهی خرابی به بار می آورد نگارنده خاطره ی تلخ و شیرینی از عواقب یک زلزله در این کشور(ژاپن) را هرگز فراموش نمی کند. خوب به یاد دارم که زلزله یاد شده خرابی وسیعی را شامل شده بود. تمامی کارگروه های چشم بادامی هر گروه در رده ی تخصصی خود متعهد شدند ژاپن را در کمترین وقت ممکن بازسازی و مردم را از آلام خرابی برهانند. وزیر یا متصدی امور آب شهری ژاپن در راس کارگروه امور آب به مردمش قول دادند که ظرف ۱۰ روز مشکلات تخریب شبکه آب را بازسازی و آب را در رگ لوله های انتقال آن جاری سازد. تمام تلاش های صادقانه و خالصانه مو به مو عملی گشت اما چون ابعاد خرابی فوق العاده بود مدت بازسازی در محاسبه وزیر موثر افتاد و وعده ی داده شده از ۱۰روز فراتر رفت و روز سیزدهم وزیر مربوطه خود را به جرم ناتوانی در قولی که به مردمش داده بود از طبقه ی هفتم ساختمان خودش را پرت کرد و برای همیشه آرمید. در کره ی جنوبی پلی ریزش کرد و یک نفر کشته شد. وزیر راه آن کشور استعفا داد تا با سلب مصونیت سیاسی از خود کانون عدالت بتواند وی را محاکمه کند درست به یاد پل پرستو در تهران بیفتید که ۲۷ نفر کشته شدند. امروز ۳۶۵ روزاز سیل عزاساز و ویرانگر سال ۱۳۹۱ می گذرد.
۶ سیل؛ واقعیتی که همچنان ادامه دارد مهدیه امیری
سیل واقعیتی بود که در آذرماه سال گذشته بر استان بوشهر سرازیر شد و خسارات زیادی به شهرها و روستاها وارد کرد. در این اتفاق برخی از خانواده ها آسیب های جانی و مالی بسیاری را متقبل شدند و حتا بی خانمان گردیدند. در فاصله ی یک ساله ی بعد از این جریان، هنوز صدای نارضایتی آسیب دیدگان به گوش می رسد و می توان گفت سیل واقعیتی است که همچنان ادامه دارد. سیل سال گذشته تنها محدود به بارش چند میلیمتری نمی شود بلکه سیل در عدم تامین رفاه، تامین مالی، امنیت جانی و رضایت آسیب دیدگان و… همچنان نمود دارد. نمودی که انتظار می رفت بعد از گذشت یک سال کمرنگ تر شود ولی متاسفانه همچنان به قوت خود باقی است. یکی از حوزه هایی که درحادثه ی سیل سال گذشته آسیب زیادی دید و به اقتصاد استان بوشهر نیز ضرر وارد کرد، روستاها بودند. بسیاری از روستاهای استان بوشهردرحادثه ی سیل، دچار خسارت هایی شدند. زمین های کشاورزی و دامداری ها دچار آسیب گردیدند و تلفات زیادی داشتند.
۷ گفت و گوی هامون با اصغر حسام مقدم، فعال مدنی و امور خیرین غلامرضا شبانکاره
اشاره: اصغر حسام مقدم از نیروهای فرهنگی و عضو «جامعه کنشگران مدنی برازجان» است. وی در جریان سیل ۹۱، با همکاری نیروهای مردمی توانست فعالیت مردمی در حمایت از مردم آسیب دیده از حوادث سیل ایجاد نماید. با توجه به فعالیت های وی در سطح شهر برازجان بوده است، گفت و گوی هامون با وی نیز محدود به سیل برازجان به ویژه محلات آسیب دیده پایین دستی شهر است.
به نظر شما در جریان سیل ۹۱ برازجان، نیروهای مردمی جهت بازسازی و ترمیم شهر چه نقشی ایفا کردند و شکل گیری این گروه ها را چه گونه ارزیابی می کنید؟
در راستای متشکل کردن گروه خودجوش و پراکنده ی مردمی جهت ساماندهی وضعیت بحرانی چه اقداماتی صورت گرفت؟ توقع و انتظار فعالین مدنی و مردمی از مسئولین شهری و استانی در کارهای مشارکتی در سامان بخشیدن به وضعیت های اضطراری چیست؟
به گمان شما چه گونه می توان همکاری حوزه مدنی و مردمی را با حوزه رسمی (دولتی) هماهنگ تر و سامان یافته تر نمود؟
۸ برازجان در غروب پنجشنبه درنگ هامون بر زلزله ی شهر برازجان مهدیه امیری
غروب پنجشنبه(۷آذرماه)، ساعت ۱۷ و ۲۱دقیقه زلزله ای به بزرگی ۷/۵ در مقیاس ریشتر در عمق ۵کیلومتری زمین، برازجان را لرزاند. شدت این زمین لرزه به اندازه ای بود که تقریبن در تمام نقاط استان بوشهر و بعضی شهرهای استان فارس نیز احساس شد. بر اساس گزارش شبکه ی لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک، از زمان وقوع زمین لرزه تا سیزدهم آذر ماه تعداد ۷۳ پس لرزه در شهرستان دشتستان به ثبت رسیده که از این تعداد ۴ پس لرزه بالاتر از ۴ ریشتر اعلام گردیده است. گفتنی است در این حادثه ۷نفر کشته شدند که سه نفر از آنها بومی منطقه نبودند و ۴نفر دیگر از اهالی شهر برازجان و روستای دهقاید بودند. همچنین ۲۱۰نفر در این حادثه مجروح شدند و ۳۰۰ واحد مسکونی نیز تخریب گردید. گفتنی است بیشترین خسارت وارده بر دیوار خانه ها می باشد که اکثرن تخریب شده و گاهی ترک خوردگی دیوار ساختمان منازل وتخریب کامل چند منزل مسکونی مشاهده می شود. این زمین لرزه در مجموع ۷۳ میلیارد تومان خسارت مالی برجای گذاشت. ترس، اضطراب و دلهره در بین شهروندان با توجه به گذشت چند روز از زمین لرزه همچنان نمود دارد به گونه ای که برخی خانواده ها همچنان در کمپ ها و چادرها به سر می برند. کمپ هایی که از سوی هلال احمر جهت آسیب دیدگان در مدارس و استادیوم برازجان نصب گردیده که این خود برای خانواده ها مشکلاتی را ایجاد نموده است. ازجمله باز شدن مدارس و حضور دانش آموزان در کلاس های درس و حضور خانواده ها در کمپ ها!! که با اعتراض شدید خانواده ها و درگیری با نیروی انتظامی و هلال احمر انجامید که به جمع آوری چادر ها منجر شد و بعد از گفت و گو با آسیب دیدگان در نهایت راه به جایی نبرد و چادرها در همان مدارس مجددن نصب گردید!!
۹ بیمارستانی که خود بیماربود! ندا کشاورز
درشهرستان چند ده هزارنفری برازجان سالهاست که مردم از بیمارستان کهنه وقدیمی ۱۷شهریوربه سطوح آمده بودند ونیازشهربه بیمارستانی بزرگتر، مجهزترومناسب ترگوش فلک را کرکرده بود!تااینکه بیمارستان جدیدبا وعده وعیدهای فراوان وادعاهای فراوان و پر طمتراق مسئولین مبنی براینکه بیمارستان با آخرین متدهاوفاکتورهای بین المللی ساخته شده است افتتاح گردید.ادعاهای مسئولین امروتبلیغات فراوان وبرق آن ربان قرمز دل هربیننده رامی ربود،چه بساآنهاکه سالم بودندنیزباشنیدن توصیفات بیمارستان جدیدهوای بیماری به سرشان میزدکه خلاصه به هرنحوی که شده بیمارستان را ازنزدیک دیده رعایت فاکتورهای بین المللی راازنزدیک ببینند!دیری نپائید که بااولین بارش باران رعایت فاکتورهاومتدهای روزدنیاازسقف بیمارستان چکه کرد!وچشم نه تنها بیماران که تمام مردم شهروکشوربجمال این همه زبان بازی وادعاهای کذب روشن شد.اکنون نیزبا زلزله ای ۷/۵ ریشترترک خورده است. آن سوی شهرنیزقسمت هایی از بیمارستان مادروکودک “مهر” با زلزله ای که در کشوری نظیر ژاپن آب از آب در آن تکان نمی خورد فروریخت.شاید سال ها در ذهن مردم بماند که آوار مهر چگونه بر سر نوزاد تازه متولد شده ای فرو ریخت و جانش را گرفت.داغ این ننگ وبی مهری مسئولین به مردم اما با هیچ زلزله ای فرو نخواهد ریخت.با آوارها و ترک های بیمازستان مادر و کودک مهر برازجان و شهید صادق گنجی چنان بنای عظیمی از بی مسئولیتی و بی کفایتی مسئولین امر در ذهن مردم این دیار بنا نهاده شد که چکه کردنش سخت دشوار می نماید.ظریفی اختلاس ها و باندهای فساد اقتصادی در دولت های نهم ودهم را تروریسم اقتصادی می نامید . حال قربانیان این آوارها و آثار برجای مانده بر مراکز در مانی را باید قربانیان تروریسم اخلاقی و انسانی نامید.!آیا این حوادث آژیر سقوط آزاد اخلاق و انسانیت است!؟
۱۰ تیری به قلب دشتستان نقدی به سفر ریاست محترم جمهور به منطقه زلزله زده برازجان آرزو ایمنی
آقای رییس جمهور تردیدی بر هوش، ذکاوت و تفکر شما نیست هرچند در یک لحظه با آگاهی از زلزله دشتستان تصمیم به سفر گرفتید اما عجبا که طراحان سفر جنابعالی به بوشهر که از قضا بیشتر از مخالفان شما بودند اندکی به این نیندیشیدند که یک شخصیت عالیقدر نظام برای تسلی خاطر مصیبت دیدگان و کسانی که از آن بلا آسیب های مالی فراوان دیده بودند می خواهند به شهری وارد شوند که از روزگاران گذشته از بلایایی چون قطحی، خشکسالی، جنگ، بیماری و غیره آسیب های فراوان دیده، رنج ها کشیده و اخص کلمه، خانمانسوز بر جای مانده اند.
۱۱ خشم طبیعت، با قساوتی بی نظیر احمد قائمی فرد
خشم طبیعت که با قساوتی بی نظیر توام است، تاریخ گذشته اکثر ملت های جهان را مملو از حوادث ناگوار و متعدد نشان می دهد. از آنجا که خشم طبیعت و عقل انسان همواره چون دو گلادیاتور با هم در نبردند. هر مردمی که کمتر موجد شرایط جدیدی هستند و قادر به دگرگون کردن نرم و قاعده موجود نباشند، سخت تحت تاثیر آن خشم قرار خواهند گرفت و الزامن باید در تب و لرزی همیشه گی روزگار سپری کنند تا جایی که چیزی از طعم زندگی برایشان باقی نمی ماند و همواره تاریخ زندگی اشان پُر از نبردهای شکست خورده، خواهد بود.
۱۲ گریستن بر مظلومیت خویش بیانیه انجمن هامون ایران درباره زلزله برازجان
فاجعه همواره وقایع پنهان را آشکار می کند. این بار در سالگرد «سیل»، «زلزله» بار دیگر پرده از سستی های موجود – ولی پنهان- برداشت. دشتستان مانند خانه ای بر روی آب با اندک لرزشی فرو می ریزد. با هر ویرانی عملکرد مسئولان و نهاد های مسئول بدون اغراق عیان می شود. اما این بار بیش از هر چیزی مظلومیت مردم دشتستان عیان گشت … هنوز صدای گریه ی حادثه دیدگان –که بر مظلومیت خود می گریند- به گوش می رسد.
۱۳ نامهربانی طبیعت بر سایه روستاییان گزارشی تحلیلی، انتقادی «هامون» از حادثه زلزله ی اخیر روستاهای دشتستان رضا شبانکاره
اشاره- هامون: هفتم آذرماه، یک روز بعد از سالگرد سیل دشتستان در سال ۹۱، و یک روز قبل از روز زلزله و ایمنی، یک بار دیگر طبیعت و زمین، نامهربانی خود را روانه ی دیار دشتستان و مردمانش کرد و نامهربانی خود را به رخ کشاند. در جریان سیل سال گذشته بنا به آمار رسمی جان ۵ نفر از دشتستانی ها را گرفت و در زلزله ی آذرماه امسال نیز دست کم جان ۷ نفر از دشتستانی ها را گرفت و ۲۱۰نفر زخمی و ۷۳ میلیارد خسارت از خود به جا گذاشت. البته قابل بیان است حال برخی از مجروحین وخیم گرازش شده است.
۱۴ ما و زلزله به بهانه ی زلزله ی ۷آذرماه ۹۲ دشتستان احمد حیاتی
درست در زمانی که مردم دشتستان در حال بازگویی خاطرات خسارات سیل سال گذشته بودند و در سالگرد همان شب وحشت که سیل ویرانگر باعث خسارات مادی و جانی بسیاری شد و تعداد زیادی از هموطنان عزیزمان را داغدار نمود و همچنین در همان ایامی که طبق روال هر ساله قرار بود مانور زلزله در مدارس کل کشور برگزار گردد ، به ناگهان وقوع یک زلزله شدید همه مردم و مسولین این شهر را غافلگیر نمود . زلزله ای که گرچه در کمتر از چند ثانیه تداوم داشت اما سایه وحشت را تا روزهای متمادی بر این دیار گسترانید و باعث داغدار شدن تعدادی از هم استانی هایمان گردید و همچنین خسارات زیادی را بر بسیاری از مردم تحمیل نمود . آنچه که واقعیت است این است که اتفاق غیر مترقبه ای مانند زلزله قابل پیش بینی نیست اما انچه که باعث تاسف است عدم آمادگی عمومی برای چنین حوادثی است . قطع تلفن ها و همچنین قطع برق در ساعت های طولانی و همچنین سردرگمی مسولین در ابتدای امر شاهدی بر این ادعا می باشد . عدم اطلاع رسانی دقیق و به موقع وپوشش نامناسب خبری از طرف صدا و سیما ( که متاسفانه ذاتی صدا و سیما شده است ) باعث بروز شایعات زیادی در بین مردم گردید. به عنوان مثال در زیر نویس خبر اعلام میشد که :(تعداد زیادی چادر و اقلام مورد نیاز بین زلزله زدگان توزیع شده در حالی که در عمل هیچ اقدامی صورت نگرفته بود ) . انچه که باعث تاسف کلیه مردم این شهر شد خسارات زیادی بود که به اماکن عمومی به خصوص بیمارستان تازه تاسیس این شهر وارد گردید . بیمارستانی که قرار است در بدترین حالت ممکن محکمترین جا و مکان برای کاهش اثرات بلایای طبیعی مانند سیل وانفجار و زلزله باشد . ( این وضع نگارنده را به یاد داستان افتتاح پل در زمان رضا شاه و برخورد وی با پیمانکار پل می اندازد ). همچنین تاسف بارتر اینکه یکی از تلفات حادثه مذکور بعلت تخریب دیوار یکی دیگر از اماکن دولتی (دیوار مدرسه ام سلمه در دهقاید ) بود. مجموع این امور باعث می گردد که تدبیری اندیشه شود تا در آینده دستور العملی جامع و مدون بوجود آید تا این موضوع یعنی سراسیمگی و سردرگمی مسولین به هنگام وقوع چنین حوادثی به حداقل برسد . (اگرچه نگارنده بر این باورم که چنین دستور العملی قبلا موجود بوده ولی به این علت که از دید مسولین ما (آینده به این زودی ها نمیرسید ) به خود این زحمت را نداده اند که نیم نگاهی به آن بیندازند و یا مانور های آمادگی برای چنین روز هایی را برگزار نمایند . قدر مسلم اینکه زلزله اخیر با وجود بزرگی و شدتی که داشت ، اگر مسولین آمادگی بیشتری داشتند خسارات وارده چه از نظر روحی و چه ازنظر مادی بسیار کمتر می شد . به عنوان مثال با یک بازدید دوره ای از تاسیسات و ساختمان های دولتی و اعلام وضعیت استحکام آنها به افراد دارای صلاحیت میشد به راحتی از حداقل یک مورد تلفات جلوگیری کرد . همچنین همین مورد نیز در مورد اماکن شخصی نیز اعمال شود . هم اکنون در شهر و روستا ها دیوار های زیادی وجود دارند که با کوچکترین حرکتی فرو میریزند و هر کدام از این دیوار ها بالقوه میتوانند باعث خسارات جانی بسیاری گردد . دیدن و شناسایی این اماکن سخت نیست اما متاسفانه فساد اداری و عواملی مانند شیوع رشوه بین مردم و افراد متولی این امر بسیار گسترده است . (یادمان باشد خیلی از مهندسین ناظر ساختمانها با دریافت مبلغی اقدام به تایید استحکام ساختمان و تاسیسات آن میکنند)اثبات این امر از نظر حقوقی شاید سخت باشد اما قابل انکار نیست وگرنه چه دلیلی دارد که یک ساختمان معمولی که توسط مالک ساخته شده کمتر از یک بیمارستان تازه تاسیس – که باید بالاترین سطح ایمنی را داشته باشد – اسیب ببیند . یا چه کسی میتواند پاسخگوی نشست پل (نظر آقا ) باشد . در حالی که این زلزله از نظر شدت جزء زلزله های شدید و بسیار شدید نبود .
