سیراف خبر؛ مهدیه امیری: دبیر جمعیت زنان مسلمان نواندیش استان بوشهر و مؤلف کتاب های ” نقش آفرینی زنان روستایی در توسعه پایدار ” و ” زنان و حکمروایی خوب شهری ” می باشد که پژوهش های ارزنده ای در خصوص وضعیت زنان در استان بوشهر به ویژه زنان روستایی به عمل آورده است.
سیراف خبر گفتگویی با ایشان در خصوص وضعیت زنان روستایی در استان بوشهر ترتیب داده است. در این گفتگو سعی شده تا تصویری از نقش این زنان در توسعه و همچنین موقعیت اصلی آن ها از لحاظ مشارکت در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی ارائه گردد و در نهایت نیز به فرصت ها و محدودیت ها و بایدهای لازم جهت ارتقای نقش این گروه از جامعه در فرایند توسعه اشاره شده است.
• مهم ترین چالش و دغدغه زنان روستایی در استان بوشهر چیست؟
−به طور واضح و مشخص نمی شود چالش ها و دغدغه های زنان روستایی را اولویت بندی کرد؛ چرا که برحسب وضعیت اجتماعی و محیطی دغدغه های آن ها متفاوت است. اما شاید یکی از مهم ترین دغدغه های زنان روستایی همانند زنان شهری، نادیده گرفتن نقش آن ها در برنامه ریزی های محلی و منطقه ای باشد و اینکه به فعالیت های روزمره آن ها به شکل امری عادی و فاقد تأثیر ساختاری خاص نگاه می شود. در واقع زنان روستایی در شکل کنشگرانی منفعل مشاهده و خواسته می گردند. این در حالی هست که زنان روستایی همراه با مردان در تمامی مسائل مشارکت دارند و تغییراتی مثبت را به وجود می آورند. همچنین، زنان روستایی با تبعیض های اجتماعی و اقتصادی زیادی رو به رو هستند که همین مسئله باعث عدم دسترسی آن ها به بازار کار شده. تبعیض هایی که زنان روستایی با آن رو به رو هستند، باعث کاهش نقش آن ها در توسعه اقتصادی پایدار و کم شدن کنشگری اجتماعی آن ها می شود. زنان کارآفرین روستایی از جایگاه اجتماعی – اقتصادی خاصی در فرآیند توسعه پایدار برخوردارند و افزایش میزان توجه سیاست گذاران به این موضوع حساس و ضروری در جامعه در حال رشد ما، زمینه مناسبی برای بروز استعدادهای زنان و دختران کارآفرین روستایی را به منظور توسعه پایدار اقتصادی کشور فراهم می کند.
• اگر بخواهیم مقایسه کنیم، به لحاظ فضای رشد و شکوفایی استعدادهای زنان روستایی در استان بوشهر، کدام بخش ها مستعدتر و کدام بخش ها بسته تر هستند؟
− زنان روستایی، زنانی خلاق و کارآفرین هستند. آن ها توانایی خلق شغل هایی متناسب با فضا و مکانی که در آن زیست می کنند را دارند. برخی دختران تحصیلکرده روستایی خصوصاً در شهرستان دشتستان، به سمت کسب و کارهایی که با محیطشان تطابق دارد، رفته اند و کارآفرینی هایی در حوزه روستایی انجام داده اند و از این طریق با مشارکت و کنش اجتماعی- زیست محیطی خودشان به تحقق توسعه پایدار نیز کمک می کنند. هرچند توسعه پایدار در روستاهای ما زمانی امکان پذیر است که، زنان روستایی ضمن کار و تلاش طاقت فرسا، صاحب درآمد و مالک منابع مالی همراه با دخالت و مشارکت در امور و مسائل اجتماعی و سیاسی جامعه خود شوند. متأسفانه در طرح های توسعه پایدار، زنان روستایی کمتر مورد توجه قرار گرفته و همچنان به عنوان «شرکای نامرئی» قلمداد می شوند. ولی برخی از این زنان کارآفرین روستایی با راه اندازی کسب و کارهای سبز با هدف رفع ناسازگاری ها و کسب درآمد، گام های موثری برداشته اند.
• کسب و کارهای سبز روستایی چه نوع کسب و کارهایی هستند؟ چگونه در استان بوشهر زنان روستایی امکان دستیابی به آن ها را دارند؟
− در استان بوشهر به دلیل موقعیت زیست محیطی خاصی که وجود دارد، بستر مناسبی برای کنش اجتماعی- زیست محیطی زنان روستایی هست. با توجه به وجود گونه های مختلف گیاهی، حیوانی، آب و هوایی، صنعتی، کشاورزی و … که در استان بوشهر وجود دارد، امکان پرداختن به کسب و کار سبز برای زنان بسیار مهیا می باشد. از طریق دادن آموزش به زنان، امکان دستیابی به کسب و کارهای سبز وجود دارد. از طریق همین آموزش ها هست که باعث می شود زنان در فعالیت های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شرکت کنند و زمینه کم کردن تفاوت بین شهر و روستا، فقرزدایی، اشتغال زایی و درآمدزایی را فراهم کنند. دادن آموزش های کسب و کارهای سبز جهت فقرزدایی زنان و رشد اقتصادی پایدار و کار شایسته و عدم مهاجرت آن ها به شهرها، توانمندسازی آنان از طریق آگاه سازی به حق خود جهت حضور در عرصه عمومی و مشارکت های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آن ها را فراهم می کند. کسب و کارهای سبز روستایی شامل ایجاد و بسترسازی مناسب جهت مشارکت زنان در آثار هنری پاستورال(روستایی)، ترویج فرهنگ تولیدی روستاها و جایگزین نمودن آن به جای فرهنگ مصرفی شهری، تقویت زندگی سالم و ارتقای رفاه اجتماعی زنان روستایی، شناخت امکان های موجود در روستا به دلیل وجود دسترسی به انرژی های پاک و مقرون به صرفه، تأسیس و راه اندازی مؤسسه مطالعات حیات وحش و گیاهان دارویی به دلیل وجود گونه های متفاوت گیاهی و حیوانی در استان بوشهر، راه اندازی خانه سبز توسط زنان روستایی که در آن به افراد علاقمند به مسایل زیست محیطی، آموزش حقوق شهروندی و محیط زیستی داده می شود. راه اندازی اتاق خبر سبز؛ سایتی خبری ویژه محیط زیست که در آن تمامی موارد مربوط به محیط زیست بیان می شود، راه اندازی گردشگری توسط زنان روستایی که فرهنگ گردشگری پایدار را به شهروندان آموزش می دهد، راه اندازی خانه خرما در مدارس روستاهای استان بوشهر که کلاس های آموزشی جهت معرفی خرما و محصولات و گونه های مختلف آن به دانش آموزان آموزش داده می شود، اجرای برنامه حمل و نقل سبز در روستا، بازیافت و مدیریت پسماند و پدافند غیرعامل (تهیه نقشه منابع خطرساز در مواقع بحران) و … از جمله مواردی است که قابلیت اجرایی شدن آن در روستاها و آموزش به زنان روستایی به عنوان یکی از بنیان های توسعه پایدار است که باعث ایجاد هویتی مستقل و رشد اجتماعی در بین آنان می شود.